Ann Goldsteins kledingvoorschriften

Donderdagmorgen sla ik de Volkskrant open.
Zwartgeverfd haar, te dikke bril en rood gelakt lippen kijken (sic) mij onverschillig aan vanaf een zwartgeklede romp met zilveren designketting.

Hoewel, onverschillig? De pose oogt eerder geplaagd en ook misschien ietwat ongelukkig.

Mijn eerste gedachte is:  ‘ah, een vrouwelijke Amerikaanse curator’.

Dat zou natuurlijk kunnen komen door de overduidelijke kunstsetting waarin ze zich bevindt, maar ik vertel mijzelf dat ik pas in tweede instantie naar de achtergrond keek.

De krantenkop verraadt dat ik er niet ver van af zit. Het is de nieuwe directrice van het Stedelijk Museum.

Deze moet natuurlijk op haar daden beoordeeld worden en niet op haar uiterlijk, maar terwijl de wat kritische recensies over The Temporary Stedelijk binnendruppelen blijft haar uiterlijk mij toch het meest bezighouden.

Ik moet denken aan ‘Me, you and everybody we know’ een film van Miranda July uit 2005. Miranda July speelt daarin een kunstenaar die een videowerk in wil leveren bij de curator van een lokaal museum. Bij toeval treft ze de curator in de lift van het museum, maar deze is erg onwillig om het contact met de übersympathieke kunstenaar aan te gaan.

Ze weigert ook de video aan te nemen. Deze moet de kunstenaar maar opsturen via de post. De curator uit de film is de stereotype kunstcurator, afstandelijk en arrogant. Zwart gekleed, met donker gelakt haar, bleek gezicht en strakrode lippestift. Alleen de bril ontbreekt.

Elke beroep heeft zo zijn eigen uniform. Toen ik een blauwe maandag voor een reclamebureau werkte en met de baas in een veel te dure lunchroom genoot van een chique broodje met iets van sushi ernaast keek deze geamuseerd om zich heen naar alle strakke pakken van de zakenmannen en financial managers die daar ook rondhingen en zei voldaan: “daarom doe ik wat ik doe, zodat ik niet in een keurslijf en maatpak hoef rond te lopen”.

Zijn veertigersbierbuikje deed zijn hawaian shirt bollen boven zijn designer skateshorts.

Eenmaal uitgelunchd en terug op ‘de zaak’ keek ik in het rond en zag een veelheid aan hawaian shirts en designer skateshorts. Behalve de boekhouders dan, die droegen lichtblauwe overhemden en jeans, waaronder witte tennissokken te zien waren.

Het stereotype uniform van de vrouwelijke curator/galerist/museumdirecteur is blijkbaar veel zwart lakengoed met zwart gelakt haar en strakke gestifte lippen, afgemaakt met een opvallende accessoire.

Misschien is al dat zwart bedoeld als reactie op de white cube. Een versobering om tot de essentie te kunnen komen, maar dan in zwart in plaats van wit en met de ketting en rode lippen als metafoor voor sculptuur en schilderij.

In de reclamewereld is het te jeugdige skateshirt een statement aan de buitenwereld dat de drager een creatief mens met veel vrijheid is.

Wat wil deze zwarte soberheid met zilveren en rood accent ons duidelijk maken? Dat de draagster een sober ingesteld intelligent persoon is? Die geen waarde hecht aan het uiterlijk van de mens, want met veel hogere zaken bezig is? Het bleke gezicht suggereert intellect, want wie veel boeken leest komt weinig buiten. Het zwart en dikke bril lijken aan te geven dat uiterlijk niet belangrijk gevonden wordt, maar de gestifte lippen en zwartgelakte haren verraden toch een zekere mate van ijdelheid.

Is het dan toch iets anders? Mijn dochter kijkt mee en denkt dat de dame op de foto heel rijk is, want ze heeft zo’n dure ketting.

Ze wil ook graag weten of het de boze koningin van sneeuwitje is? “Ze kijkt wel heel boos.”

Inderdaad lijkt ze er niet helemaal zin in te hebben. Misschien is ze er niet zo dol op om op de foto te moeten. Misschien is ze geïrriteerd omdat ze zich gedwongen voelt tot aanwezigheid door de constante aandacht in de pers betreffende haar publieke afwezigheid en het gebrek aan nieuws.

Is haar outfit bedoeld als monarchistisch signaal, de koningin van het Stedelijk?
Het kapsel van onze echte monarch wordt nog wel eens uitgelegd als alternatief voor een kroon, iets dat haar onderscheidt van de gewone mens met pony en paardestaart.

Deze museumkoningin heeft in ieder geval bij decreet de nieuwe vormgeving van het museum de prullenbak in verklaard.

Kunst heeft veel overeenkomsten met religie. De toegekende waarde is afhankelijk van de volger. En net als de christelijke kerk is er ook in de kunstwereld sprake van leegloop. Na de kerkpagina staat nu ook de kunstpagina in het dagblad Trouw onder druk.

Wellicht moeten we de kleding zien als een protestantse museumdominee-outfit, maar dan met een ketting in plaats van een wit boordje. Ze is onze voorganger en net als menig ouderwetse hervormde-zwarte-kousendominee houdt ze er een strenge moraal op na. Geen frivoliteiten in het Stedelijk, maar degelijke getheoriseerde materie zonder vlekjes.

Het zou kunnen, het uiterlijk van de museumdirecteur als visuele metafoor voor het te voeren beleid. Denk aan Frans Haks, die van het museum een veelkleurig bont pretpark maakte en er ook als dusdanig bij gekleed ging.

Met Frans Haks gaan de gedachten automatisch uit naar alle andere manlijke museumdirecteuren, maar geen springt er verder uit qua kledij. Fuchs had een herenpak, Benno Tempel een iets te ruim managerspak, Chris Dercom is pantalon met een colbertje (hoewel waarschijnlijk wel van een buitenlandse designer). Het kost moeite om een mannelijk cliché-outfit voor een museumdirecteur te bedenken.

Blijkbaar hoeven die hun autoriteit niet uit te ‘dragen’.

Zou het kunnen zijn dat Ann Goldstein ooit door een macho collega is aangezien voor de secretaresse of documentatiemedewerker en dat haar outfit dient om direct duidelijk te maken dat we te maken hebben met de dame met de touwtjes in handen?

Dus toch de koninklijke uitstraling, maar meer vanuit praktische overwegingen.

De kans is klein dat we achter de echte motivatie van de kledingkeuze komen. Sowieso geeft ze weinig interviews en uitgaande op de uitstraling zal ze aan een gesprek over haar uiterlijk niet meedoen, want het gaat natuurlijk om wat ze brengt, niet hoe ze eruit ziet.