Wouter Klein Velderman – Monument for transition

Wouter Klein Velderman kleit reuzen-Mickey in de jungle van Moengo, Suriname.

wouterkleinvelderman.nl/

wouterkleinvelderman.blogspot.com/

(Uitgebreid verslag in beeld en tekst van Wouter Klein Velderman)

MONUMENT FOR TRANSITION
een werk in de publieke jungle van Suriname
16 januari – 16 april 2011
Wouter Klein Velderman

Op uitnodiging van Marcel Pinas en het Fonds BKVB heb ik in Moengo, de Tembe Art Studio beresideerd. Het Fonds BKVB vroeg mij voor een buitenland atelier-pilotproject. Met andere woorden, ik mocht, middels een residency, gedurende drie maanden, beproeven of de TAS een geschikte plek is om in de toekomst vaker Nederlandse kunstenaars naartoe te sturen.

Ik was me er vantevoren van bewust dat Suriname een “anders” ontwikkeld land is, en dat bepaalde dingen niet zo gemakkelijk zouden verlopen als ik in Nederland gewend ben. Nederland heeft op een belangrijk punt een enorme achterstand op Suriname, en dat heeft een flinke stempel gedrukt op het project: Nederlanders zijn gebonden aan tijd, Surinamers niet. Vanuit Nederland hebben we besloten dat deze residentie drie maanden mag duren, maar eenmaal aangekomen in Suriname bestaat het begrip “drie maanden” helemaal niet. Al bij het uitstappen uit het vliegtuig viel ik in een tijdloos vacuum van rust, zon en natuur. De zon komt op en gaat weer onder, en tussendoor doet men gewoon wat er op zijn of haar pad komt. Het horloge dat ik vanuit Nederland had meegekregen geldt hier alleen nog maar als een enorme beperking. Eigenlijk zou Suriname het enige buitenlandatelier bij het Fonds BKVB moeten bieden waar de residentieperiode gewoon zo lang duurt als het moet duren, zonder vervelende beperkingen in tijd.

In de Nederlandse taal gebruiken we voor een groot deel dezelfde woorden als in de Surinaamse taal, maar toch betekenen de woorden vaak iets anders. Het woord “morgen” bijvoorbeeld, dat betekent in Nederland “de dag die precies na vandaag komt”. Terwijl in Suriname met “morgen” wordt bedoeld: “de dag die ongeveer na vandaag komt”. Het lijkt alsof in de Surinaamse betekenis van de woorden een marge is ingebouwd. Het verschil tussen toezeggingen die mensen deden, en het resultaat dat het uiteindelijk opleverde was vaak voorzien van diezelfde marge.

Ik schreef een projectplan met als uitgangspunt het begrip “Mer à boire”. De uitdrukking “C’est pas un mer à boire” betekent letterlijk: “Het is geen zee om leeg te drinken”. De uitdrukking wordt gebruikt om aan te geven dat een klus, die omvangrijk lijkt, bij nader inzien eigenlijk wel meevalt. Want in vergelijking met het leegdrinken van de zee vallen veel klussen alleszins mee. Zeeleegdrinkhandelingen wekken over het algemeen mijn interesse. Zo’n enorme klus, waarvan je eigenlijk al vantevoren weet dat het falen op de loer ligt en een teleurstelling niet uit kan blijven. Maar waar je evengoed weloverwogen aan begint. Dat leek mij een bijzonder interessant spanningsveld en uitgangspunt voor het realiseren van een kunstwerk in de publieke jungle van Suriname.

Ik bedacht daarom dat ik in samenwerking met de lokale bevolking van Moengo, een stadje in het oosten van Suriname, een Mer à boire wilde maken. Het moest een sculptuur worden dat zou gaan over de overgangen waaraan het volk van Suriname, en de bewoners van Moengo in het bijzonder, in verleden en heden constant onderhevig zijn. Een voorbeeld van zo’n overgang is die van het land, dat van Nederlandse kolonie naar Surinaamse Republiek ging. Maar ook de overgang van het straatbeeld, dat van afgedankte Nederlandse auto’s vroeger, veranderde naar splinternieuwe geïmporteerde Japanse Toyota’s, nu. Het afbraakproces van de natuur, die met een enorme haast alle vergeten menselijke eigendommen tot zich neemt en terugeigend aan de jungle. En de enorme, altijd nog voelbare overgang die de binnenlandse oorlog heeft veroorzaakt in de regio Marowijne.

Walt Disney staat met zijn tekenfilmfiguur Mickey Mouse symbool voor de grote overgang van de Westerse maatschappij in de vorige eeuw, naar die van een van grote welvaart. Suriname heeft op haar eigen manier een ontwikkeling doorgemaakt. Ik wilde daarom een sculptuur realiseren dat in haar vorm is ontstaan vanuit het Mickey Mouse beeld, maar verder is opgebouwd uit de kenmerken van de eigen Surinaamse cultuur.

Door de wens om een mer à boire, een onmogelijk project, te realiseren heb ik me een hoop problemen op de hals gehaald. In twaalf weken tijd een sculptuur bouwen met een hoogte van veertien meter, in de jungle van Suriname, is een moeilijk te volbrengen taak gebleken. Met een prachtig pallet van mogelijkheden, maar nog zonder besef dat al deze mogelijkheden als voorwaarde hebben dat ze los staan van tijd, ben ik aan de klus begonnen. Bij het zoeken naar assistenten en handlangers, kreeg ik hulp van beeldend kunstenaar Marcel Pinas. Marcel kent iedereen in Suriname, en kan mensen ook nog eens erg goed enthousiasmeren. Ik begon met één assistant, maar al snel breidde zich dat uit naar meer. Ook kreeg ik hulp van passanten, kinderen uit de omliggende dorpen en collega kunstenaars. David Linga, een kettingzaagvirtuoos uit de regio, verzorgde de benen van Mickey. Hij bevrijdde de beeltenissen van voormalige Moengonezen uit het hardhout: de Amerikaan, de Indiaan, de Javaan en de Boslandse Creool. Ras2, reggaemuzikant, cultureel ondernemer en houtsnijder, assisteerde mij gedurende drie maanden op de werkplek en hielp bij het bepalen van de vorm van het beeld. De kinderen van Moengo en de omliggende jungledorpen Ofia Olo, Dantapu en Ricanau Mofo maakten houtsnijwerken van gebruiksvoorwerpen uit hun eigen dorp, deze werden later op de achterkant van Mickeys benen bevestigd. Met deze goeie groep mensen, hebben we binnen acht weken de vier afzonderlijke delen van het “Monument for transition” geprefabriceerd.

De Tembe Art Studio heeft zich ten doel gesteld om de jeugd van Moengo en de omliggende dorpen te motiveren en bij te staan in het ontwikkelen van zijn talenten. Alle TAS residenten reizen daarom wekelijks af naar een dorp, om de kinderen bij te staan in het ontwikkelen van hun creatieve vaardigheden. Als kunstenaar krijg je op die manier de kans om Marrondorpjes te bezoeken en de bewoners te ontmoeten. TAS heeft er eigen huisjes laten bouwen waar de lessen worden gegeven. In de toekomst wordt aan de kunstenaar de bijzondere mogelijkheid geboden om er de nacht door te brengen.

In totaal hebben er zo’n 55 enthousiaste Moengonezen hun deel bijgedragen aan het project. Dat waren blijkbaar genoeg mensen om samen een zee mee leeg te drinken. Of moeten we juist concluderen dat het bouwen van een 14 meter hoge Mickey Mouse in de jungle van Suriname lang niet zoveel werk was als het leegdrinken van de zee? Ik had in ieder geval nog nooit zo veel Surinamers Frans horen praten… – “C’est pas un mer à boire!” –

wouterkleinvelderman.nl/

wouterkleinvelderman.blogspot.com/

Charl Landvreugd

Jhunry Udenhout

Jakup Ferri

About [Redactie] 9033 Articles
Berichten in Trendbeheer kort en ingezonden verslagen van gelegenheidscorrespondenten.

6 Comments

  1. Ziet er goed uit..
    Ik betwijfel overigens wel of dit soort residencies ûberhaubt nog wel mogelijk zullen zijn over twee jaar als de bijl daarwerkelijk in het Mondriaanfonds is gezet door Halbe en Geert…

  2. Mooi hoor! Geweldig te zien dat Moengo zo langzaam tot beelden-stad uit zijn as herreist. Dikke chapeau à Marcel Pinas.

  3. mooi project,

    maar als geboren moengonees met een hindostaanse achtergrond mis ik de representatie de hindostanen in de poten. Ik begrijp dat het misschien teveel wordt als ook de chinesen, hindostanen etc er ook in verwerkt moesten worden maar het past in de tendens die ik ontwaar als het gaat om de beeldvorming van Suriname waarbij groepen gemakshalve ‘vergeten’ worden. Het zal ongetwijfeld niet bewust zijn en is geenszins een aanval of ontkrachting van het project maar sinds mijn deelneming aan Paramaribo Span voel ik me toch geroepen om ongevraagd mijn gevoel te delen.

    veel succes nog in de toekomst. en idd chapeau voor Marcel (en ook aan Ken doorson)

    Naferlovesyou

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*