Klein kunstenaarsleed

Ik-alsgebakken-smurf-met-errectieoilplastic-40-x30-x25

“Is het carnaval nog niet uitgewoed? Is het al 1 april?

Zet het museum Boijmans van Beuningen de vertrouwensrelatie met de Rotterdamse kunstenaars op het spel om heimelijk een televisieprogramma op te vrolijken? “

Stefan Gross’ aansprekende inzending voor des Boijmans zelfportrettenwedstrijd: “Ik zelf als gebakken smurf met errectie” was aanleiding om aandacht te besteden aan de publiekswedstrijd 1000 euro troef / win een expo in Boijmans.

Een gestage stroom beroepskunstenaars sloot aan in de rij liefhebbers: geld, aandacht A-lokatie, wat wil je nog meer?

Drempels slechten door die te verlagen en zo pogen een breder publiek de zalen in te trekken is na het succes van de Zomerexpo steeds gemener goed.

Boijmans zelfportrettenrace is net anders ingezet. Bregje is fop en de wedstrijd is een toneelspel. Wel met een echte vertoning en dito 1000 euro. Maar de opening is decor voor de opname van een nieuwe aflevering van Boijmans TV: met een zwarte piet, een naturist en een identieke tweeling belooft het nog leuker te worden dan anders.

Boijmans TV is vaker het toneel van ongein, ik kan er niet naar kijken. Suppoost Arie interviewt kunstenaars in het gat van Cattelan. Kassiere Mandy belt collegaatjes. Gescripte gesprekjes in ontregelende setting. Moppentrommelen hoeft niet altijd slecht te zijn, leve de ‘vrolijke noot’ ergens tussen ernst en luim, maar in dit geval slaat Boijmans mi de plank ernstig mis.

Laagdrempelig graag, maar een knieval naar het publiek: nooit doen. Daarmee onderschat je het publiek en devalueer je het instituut, de werken, de kunstenaars en de kunst. Terwijl het ook fascinerend kan – zie bijvoorbeeld (het commerciele) Vice.

Die kunst in Boijmans is een groot goed, die etaleer je het beste van binnenuit en als zodanig en dat kan zonder clownerie.

Anyways – ik zou het koud negeren, ware het niet dat Galerie Sissingh (deelnemer aan de wedstrijd en geselecteerd) er het zijne van denkt en me onderstaand mailde.

“Bijgaand mijn brief aan het Boijmans ivm de zelfportrettententoonstelling.
had ik mij maar niet moeten aanmelden
protect me from what I want
Ik vind wel dat er een discussie mag komen over hoe ver je je als museum laat meeslepen
kijk maar of jullie het belangrijk genoeg vinden”

Zijn schrijven staat hier integraal in de kolommen. Want beter verwoord dan ik zou kunnen en ‘van binnen uit’: Sissingh is geselecteerd voor de expo met het werk Local History.

Alle inzendingen, alles over de wedstrijd en meer info over de opening as zondag 24 februari is hieronder te vinden:

bregjesrondleidingen.nl

LOCAL-HISTORY

“Beste Projectleider tentoonstellingen Museum Boijmans van Beuningen,

Dank voor je brief naar aanleiding van de tentoonstelling “Over smaak valt te twisten”. De daarin genoemde voorwaarden waren mij al bekend. Daar kan ik op zich wel mee akkoord gaan. Waar ik niet mee akkoord ga is de wijze waarop mijn deelname tot stand is gekomen.

Een bericht op onvolprezen kunstmonitor trendbeheer.com heeft mij op de expositie annex wedstrijd opmerkzaam gemaakt. Aanvankelijke aarzeling over het tentoonstellingsconcept (“iedereen mag meedoen”) heb ik opzij gezet, ook nadat bleek dat verschillende door mij gewaardeerde collega’s een bijdrage hadden ingestuurd. Daar heb ik inmiddels veel spijt van.

Wat het museum en ook het altijd zo alerte trendbeheer.com niet hadden onthuld was de context waarin de tentoonstelling georganiseerd wordt. Zelfs na een ogenschijnlijk serieuze e-mailwisseling met organisator Bregje van der Laar was het kwartje bij mij nog niet gevallen. Pas toen bleek dat de productie van het project in handen is van een bedrijf dat luistert naar de ludieke naam Popovfilm was mijn argwaan gewekt en kreeg ik door dat de werkelijke opzet van de tentoonstelling is een decor te vormen voor de opname van een aflevering van het mij onbekende televisieprogramma Boijmans TV.

Aan dat inzicht beleef ik niet veel vreugde.

Allereerst natuurlijk omdat jullie mij tot op heden in het ongewisse hebben gelaten over de ware toedracht, waardoor ik mij nu de naieve gebakken braadlul voel die door mevrouw Bregje van der Laar (eigenlijk een theateractrice) in het ootje is genomen. Nog een geluk dat ik niet de enige ben. Op het internet lees ik: “dat niet iedereen zich realiseert dat Bregje een fictief karakter is”. Dit zou blijken “uit de telefoontjes met een vraag aan Bregje over de wedstrijd of een verzoek voor een rondleiding door haar”.

Wat mij verontrust is de triomfantelijke toon waarop dit alles kennelijk als overwinning voor het museum wordt opgeeist. Heb ik iets gemist? Is het carnaval nog niet uitgewoed? Is het al 1 april?

Zet het museum Boijmans van Beuningen de vertrouwensrelatie met de Rotterdamse kunstenaars op het spel om heimelijk een televisieprogramma op te vrolijken? Stopt het museum echt tijd en energie en de voor de beeldende kunst bedoelde steeds schaarser wordende middelen in een populistisch “transmediaal” spektakel met als voorlopig zichtbaar resultaat dat een nogal zwaar aangezet typetje uit deze televisieserie “een postercampagne is gestart met haar eigen gezicht nadat de directeur haar en passant ‘het gezicht van het Boijmans’ heeft genoemd”? En dat tot overmaat van ramp deze posters ook nog eens “de komende tijd steeds zichtbaarder worden in Rotterdam”?

Van mij hoeft het publiek niet per sé gewantrouwd te worden, maar als het museum aan deze knieval voor de vindikleuk-cultuur zijn goede naam verbindt en dat ook nog eens durft te verkopen als een subtiel en surreëel spel met schijn en werkelijkheid, dreigt het dan niet als hoeder van een zeker cultureel erfgoed spoedig respect en geloofwaardigheid te verspelen?

Zijn jullie soms te lang aan de dampen van de beruchte pindakaasvloer blootgesteld waardoor de geest van Wim T Schippers over het gehele museum vaardig is geworden? Is jullie niet bekend dat als niets meer serieus wordt genomen er ook geen lol meer te beleven valt?

Moet ik aan het museum uitleggen dat een geslaagd kunstwerk even zeldzaam is als moeilijk? Aan mijn museum? Uitleggen dat kunst niets te maken heeft met die vele over elkaar heen buitelende nieuwe of nog nieuwere media? Weet het museum niet meer dat kunst geen medium is maar een aanwezigheid, zoals een roos dat is, of een dier, of een klap in je nek? Dat een kunstwerk eenmalig verschijnt in dat allerlaatste refugium waar het heilige gebeurt en ons herinnert aan onze oorspronkelijke bestemming.

Ons museum?

Ooit zag ik wijlen Huub Bals op nogal hardhandige wijze de televisiecamera’s uit zijn tempeltje trappen. Ik zou de directeur van het museum willen vragen hetzelfde te doen. Ik vraag het uit naam van de kunst. En ik vraag het uit naam van de kunstenaars. Nu kan het nog. Het is nog niet te laat.

Met vriendelijke groet,

Galerie_Sissingh
18 februari 2013″

About Jeroen Bosch 4742 Articles
Smaakmakend sinds jaar en dag: onafhankelijk kunstenaar, tentoonstellingmaker, trendbeheerder en oprichter art agent orange, artist run art agency. Eigen werk onder jeroenbosch.com Meer info zie trendbeheer.com/jeroen-bosch

20 Comments

  1. Prachtverhaal over een dom project van een museum wat bereid is te spelen met gegeven vertrouwen.

  2. Het is de Rotterdamse wijze om anti-intellectuele tendensen aan cultuur te verbinden. Zet een pr-team tussen instituut en publiek, de tucht van de publiekcijfers volgend (het dwaalidee dat dat hetzelfde betekent als maatschappelijk draagvlak) en de jolijt en vervlakking is gegarandeerd.

    De Wereld van Witte de With met giga roze stippen, de verrommeling van het Boijmans. SBS6 is helegaar zo slecht nog niet. Elkeen die hiertegen ageert wordt afgeserveerd als azijnpisser door dienstdoende ambtenaar.

  3. Ja Alex, zouden een mooi ‘bal der geweigerden’ op kunnen zetten, de Grote Show der Verliezers met ondermeer Niels Post, Jeroen Jongeleen, Stefan Gross, Yasser Ballemans, Fred Michiels, Jan Adriaans, Inge Aanstoot, Mette Sterre, Bonno van Doorn, Justin Wijers, Sander Reijgers, Renée van Trier, Hidde van Schie, Gil & Moti om er maar een paar te noemen. Gewogen en te slecht bevonden.

  4. Ehm,

    Dat de wedstrijd een decor zou vormen voor een aflevering van Bregjes Rondleidingen was mij vanaf het eerste ogenblik al duidelijk, daar heeft ‘Bregje’ geen doekjes om gewonden, nooit. Als je je als kunstenaar voor zoiets inschrijft, dan is dat stukje context-onderzoek je eigen verantwoordelijkheid. Bevalt die context je niet, dan kun je in dit geval mi niemand anders dan jezelf de schuld geven. Het antwoord op de vraag ‘Zet het museum Boijmans van Beuningen de vertrouwensrelatie met de Rotterdamse kunstenaars op het spel om heimelijk een televisieprogramma op te vrolijken?’is dus echt keihard nee.

    Dat zoveel professionele Rotterdamse kunstenaars zich leenden voor dit toch al populistische format kan een reden zijn ‘om ook mee te doen’ (lol), voor mij was het enkel een reden voor plaatsvervangende schaamte. Het museum doet hier gewoon zijn ding voor een andere doelgroep dan de jouwe (of de mijne, for that matter). Dat er kunstenaars zijn die enkel de belangrijke tentoonstellingsplek zien, eurotekens in de ogen krijgen en zich dus blindelings inschrijven, dáár gaat voor mij nogal wat artistieke integriteit verloren. Kun je het museum vragen of ze niet bang zijn om respect en geloofwaardigheid te verliezen, en ze wijzen op de gevaren van het ‘niet serieus genomen worden’, maar dat kun je je ook voor en over jezelf afvragen, is het niet?

  5. Trouwens, naast de afschuw en gêne heb ik ook wel gelachen hoor!

    Hoe álles zomaar ineens een zelfportret was. Wat een soap! Schitterend hoe, toen Geld en Instituut lonkten, de inhoud van ieders werk wel even aangepast, of soms helemaal overboord gegooid kon worden.

    Maar als dit gedaan is hé? En het gaat weer eens een keer over hoe kunstenaars meer respect verdienen en zo, zullen we dan niet meteen ‘boehoe de media?’ En ‘boehoe de politici’? En ‘ach en wee en nou zelfs het museum ook nog’? Zullen we dan gewoon zelf eerst?

    Zoals mijn wijze oma vroeger al zei: ‘Zij die Respectable People’ gevonden willen worden, moeten zich gedragen als ‘Respectable People’.

  6. Mmmm

    Ik zie dat “Bregje” inmidddels op haar blog de televisiecamera’s vermeld. En om te weten dat Bregje eigenlijk “Bregje” is moet je blijkbaar dagelijks naar TV Rijnmond kijken. Als je daar aan begint ga je zeker 10 jaar eerder dood.

  7. lol rt; een beetje eenzijdig kunstenaars bespotten doet je deugd wed ik. Je ziet het goed.
    Toch worden er veel geld en middelen ingezet in een format waar je vragen bij kunt stellen. Dat geld en die middelen kunnen niet anders worden ingezet.

  8. Kunstenaars bespotten? Nee hoor, niet over het algemeen, zoals je’t nu voor doet komen. Ik doe een beetje gekscherend over diegene die zich voor zo’n wedstrijd inschrijven. En ik lach iemand uit die zich inschrijft ‘omdat zij het ook doen’ en zich niet verdiept in waar het hier om gaat. Want dat was niet moeilijk geweest. Elke dag rijnmond tv moeten kijken en eerder dood gaan is er helemaal niet voor nodig.

    Maar ik lach wel met serieuze kiespijn. Want als je zelf niet goed oplet, dan vind ik het te zielig om in het openbaar te gaan doen alsof jij hier geschoffeerd wordt. En onterecht om een onschuldig tv programma te kakken te zetten.

    Bregje’s rondleidingen bestaat al zo lang. Binnen Boijmans tv doet het gewoon zijn ding als blokje kunsteducatie van Tv Rijnmond. Het doet geen enkele inbreuk op het museum of haar tentoonstellingsbeleid en het bereikt wie het moet bereiken. Verder kraaide er nooit een haan naar. Totdat het hier in de schijnwerpers kwam. En hoe kwam het hier in de schijnwerpers? Oh ja. Door kunstenaars die zich inschreven voor een wedstrijd van het programma, met Geld en Instituut als prijs. Knieval. Pot. Ketel.

    En ineens is er bombarie. Is het een museumbreed probleem. En moeten er vragen gesteld worden want het kost het Middelen (?) en Geld. En Middelen (?) en Geld moeten anders ingezet worden. Het kan aan mij liggen, maar ik zie onterecht slachtofferesque zeuren en dan gezamenlijk het vuur openen op weer een nieuwe vermeende vijand nou niet direct leiden tot een verandering van de geldstroom, jij wel?

  9. Nou nou
    Van je collega’s moet je het hebben. Ik zal nog iets ergers verklappen. Ik weet ook al niet wie ABS, rt en Unicorn zijn (for that matter). Je bent nooit te oud om te leren. Ter geruststelling: mijn mooie zelfportret uit 1996 hangt nog tot eind maart voor alle doelgroepen in het Museum.

  10. @rt, uiteraard dienen kunstenaars zelf de context van hun presentatie te zoeken, te organiseren en te controleren. En inderdaad is hypocrisie hierover nooit ver te vinden. En inderdaad is de overduidelijkheid van dit tv-format (en de enscenering) niet te missen.

    Blijft staan de algemene indruk die gecommuniceerd wordt met deze vorm van Museum-pr. Ik vind die populair, weinig veeleisend en uitgaan van een laag uitgangsniveau van het publiek. Daarmee wordt dan meteen de functie van het museum als laag aangeduid. Het is een inmiddels gekende procedure zoals cultuur maatschappelijk bemiddeld wordt. Ik wil niet de Adorniaanse anti-commerciële, anti-massamediale kaart trekken maar mij stoort het.

  11. Mij stoort het ook.
    Laatste nieuws van Museum Bregje van Beuningen: “Alles en iedereen ontmoet elkaar zondag in een grote happening: museum en televisie, kunstenaar en publiek, Mandy en Arie, Marco en Jordy, de insmijter, u en ik.”
    Dat oogt misschien onschuldig, maar let op het losse gebruik van de term “happening”. Het valt vast onder de vrijheid van meningsuiting, maar is als kunsteducatieve boodschap op zijn minst nogal dubieus.
    Overigens ben ik van mening dat het op anonieme basis uitten van beledigingen (zielig, hypocriet) het uitgangsniveau van een openbare discussie per definitie omlaag halen.

  12. Ik had geen idee dat de wedstrijd onderdeel was van een tvformat. Ik ken die bregje niet ik dacht die werkt bij Boijmans. Ik vind het smalende van rt abject. Juist interessant dat zoveel kunstenaars meededen.

  13. De vraag is of je de volgende keer weer aan zoiets mee doet “omdat zij het ook doen” of omdat je denkt dat jouw werk een waardevolle aanvulling kan zijn of unieke kwaliteiten bezit waardoor het in aanmerking kan komen voor een eventuele hoofdprijs.
    Als je dan in de toekomst op 1 van de 2 vragen positief antwoord en vervolgens meedoet, mag je achteraf niet meer klagen. Omdat deze discussie zo hilarisch is mag het voor deze ene keer. Afgesproken?

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*