- Ravi Rajcoomar, installatie (Paramaribo SPAN/Artropa)
Naast de artikelen over het Moengo festival, schreef ik twee jaar geleden al over de organisaties zoals Galerie Ready Tex en Nola Hatterman Academie (click hier). Trendbeheer correspondent Jeroen Jongeleen rapporteerde ook al het nodige toen hij zo’n 10 jaar terug in Suriname was voor Artropa in het kader van een langdurige uitwisseling tussen Nederland en Suriname (2005-2016).
Er gebeurde in die jaren van alles op het gebied van cultuur en erfgoed tussen Nederland en Suriname en dus ook op het gebied van beeldende kunst, onder andere:
– Wakaman een kunstenaarsproject geïnitieerd door Michael Tedja, Gillion Grantsaan en Remy Jungerman;
– Kunstenaars uit Suriname (Marcel Pinas, Kurt Nahar) kregen de kans voor langere of kortere periode naar de Rijksacademie te gaan;
– Gerrit Rietveld – Nola Hatterman uitwisseling;
– en Jongeleen was dus onderdeel van Artropa een project van CBK Rotterdam/TENT een uitwisseling tussen de gemeentes Rotterdam en Paramaribo.
Vanaf 2017 is het extra geld op en valt Suriname in het reguliere internationale cultuurbeleid waar het de status als maatwerkland heeft.
Paul Woei, ‘De Malaké’ (De wespenproef),1991-1995 (collectie Centrale Bank van Suriname/foto Roy Tjin).
Ron Flu, ‘Banana vendor’, 1982 (Collectie De Surinaamsche Bank).
Soeki Irodikromo, A Beautiful Journey, 2014 (Readytex).
René Tosari, Diversity is Power, 2009 (Readytex).
De groep eerste generatie hedendaagse kunstenaars (70+) die ongeacht sociale, politieke en economische omstandigheden al die tijd in Suriname woonde en (nog steeds) rustig maar gestaag doorwerken zijn onder andere Paul Woei, Ron Flu en Soeki Irodikromo. Er is geen verzamelaar in Suriname die geen werk heeft van deze kunstenaars en vele verzamelaars begonnen hun verzameling met de aankoop van een werk een van deze kunstenaars. In een gesprek dat ik vorige maand nog had met Irodikromo gaf hij aan dat het soms zware tijden waren, zeker in het begin van zijn carrière. Het is desondanks nooit in hem opgekomen om iets anders te zijn dan een kunstenaar en gelukkig werd hij daarin ondersteund door zijn vrouw. Tijdgenoot Rene Tosari verliet Suriname na de revolutie en woonde en werkte in Amsterdam, na zijn pensionering keerde hij terug. Dit najaar komt het boek “Diversity is Power” uit bij uitgeverij JapSam over zijn werk in Suriname en Nederland. Redacteuren zijn Priscilla Tosari en Rob Perree met onder andere ook bijdragen van kunst criticus/schijfster Marieke Visser uit Suriname.
Marcel Pinas, Fragment Kibii Wi sani, 2014.
Kurt Nahar, geen titel, 2008.
George Struikelblok, Gelijke, 2012.
Sunil Puljhun, The Dancer, 2011 (foto: Readytex/William Tsang).
Rinaldo Klas, Composition, 2015 (foto: Readytex).
De tweede generatie kunstenaars (45+) zijn onder andere naast eerder genoemde Marcel Pinas en Kurt Nahar, ook George Struikelblok, Sunil Puljhun en de iets oudere Rinaldo Klas. Deze generatie kunstenaars werken allemaal in kunsteducatie (o.a. TAS, Nola Hatterman) om een regelmatig basis inkomen te hebben in dienst van het departement van Cultuur (Klas is net gepensioneerd). Naast deze basis maken ze hun vrij werk en nemen deel aan internationale residenties en tentoonstellingen.
Annemarie Daniel, geen titel, 2013.
Dhiradj Ramsamoedj, Flexible Man, 2012.
Razia Barsatie, San E Soi Faawe De Koosube (Something that looks so far is actually very close), 2015.
De jongere generatie (25+) Annemarie Daniel, Dhiradj Ramsamoedj, Razia Barsatie en Ruben Cabenda zijn op zoek naar hun eigen weg. Hoe een leven op te bouwen in Suriname met een kunstpraktijk van conceptueel werk, installaties en/of videokunst? Hoe en waar dit werk te vertonen en een geïnteresseerd publiek op te bouwen? Werk dat wereldwijd vaak onverkoopbaar blijkt aan verzamelaars maar wat te doen in een land waar er verder ook geen infrastructuur is? Hoe om te gaan met het ontbreken van een centrum voor hedendaagse kunst in Paramaribo dat betaalde opdrachten voor nieuw werk geeft en een overheid die dit soort werk en de kunstenaars ondersteunt binnen een totaal cultuurbeleidsplan? Het is spannend om te zien of en hoe deze generatie zich zal onderscheiden van de generatie(s) voor hen en hoe zij zichzelf en hun praktijk gaan ontwikkelen, de tijd zal het leren…
Mijn onderzoek in het Caribisch gebied is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds. Mijn trip in Suriname is mede mogelijk gemaakt door Chetkeys, Edmund & Gerrie Powel, Mariette Hedges en Raquel van Haver. Met dank aan iedereen die tijd vrij heeft gemaakt om mij te ontmoeten en/of door te verwijzen en met me te spreken over hun praktijk en ervaringen in het hedendaagse kunstveld!
Leave a Reply