Pas vertelde een collega me hoe belangrijk het televisieprogramma ‘Kunstgrepen’ van Pierre Janssen voor hem geweest was. Zonder de bevlogen televisiepraatjes van Janssen zou hij misschien wel nooit kunstenaar geworden zijn.
Ik zelf herinner me hoe ik als beginnend kunstenaar in 1992 Dokumenta 9 bezocht. Langs de weg van de camping naar de ALDI stond een grote legertent, waar je voor een beetje geld kon slapen. Tot mijn verbazing zat Jan Hoet –toch de artistiek leider van de Dokumenta- daar een eindeloze, warrige, maar intens gepassioneerde monoloog af te steken.
Ik begreep maar de helft van wat hij vertelde, maar het was duidelijk dat beeldende kunst iets oneindig belangrijks was en dat het minstens zo belangrijk was dat ook aan de jonge mensen in de legertent uit te leggen.
Die zendingsdrang is zeldzaam geworden. De laatste tien jaar probeert De Wereld Draait Door kunst te populariseren. Er is iedere aflevering muziek, er wordt gepraat over boeken, theater en televisie, maar met de Beeldende Kunst gaat dat maar moeizaam. Het is al lang niet meer vanzelfsprekend dat hedendaagse kunst geheimzinnig en interessant is en veel Nederlanders lijken het inmiddels pretentieuze flauwekul te vinden.
Musea laveren tussen blockbuster-tentoonstellingen die een groot -maar bejaard- publiek trekken en kleinere presentaties van minder toegankelijke hedendaagse kunst. Een figuur als Pierre Janssen of Jan Hoet is dus hard nodig. Hans den Hartog Jager springt nu met Vrijheid in het gat.
Vrijheid is een tentoonstelling in museum de Fundatie en een boek. HdHJ zet de Nederlands beeldende kunst van de afgelopen vijftig jaar in het zonnetje, en dat mag wel eens. De tentoonstelling toont DE vijftig kernkunstwerken’: Werken die van doorslaggevend belang zijn voor de recente beeldende kunst in Nederland. Op de site van de fundatie is een link te vinden naar een aantal televisieprogramma’s waar HdHJ gepassioneerd vertelt over een aantal werken uit de tentoonstelling.
Kunst is geen wedstrijd, maar dat wordt er wel vaak van gemaakt. Dat is waar het in deze tentoonstelling wringt. HdHJ benadrukte op de televisie dat het toch vooral zijn eigen top-vijftig is, omdat hij geen zin had gehad in eindeloos overleg met anderen. Maar ja, een tentoonstelling met de ronkende ondertitel DE 50 kernkunstwerken zal wel een groter publiek trekken dan: de persoonlijke keuze van Hans den Hartog Jager. Ook de titel Vrijheid vind ik tenenkrommend algemeen.
In een prachtig werk als dit (Clementine’s Dream) van de vrij onbekende kunstenares Ferdi (1927-1969) blijkt dat HdHJ vaak genoeg wel raak schiet. Ferdi is een verrassende keuze die heel goed in de tijd past waarin het werk gemaakt werd…
…maar Vrijheid als geheel is voor iemand die veel naar kunst kijkt dan wel weer een braaf en voorspelbaar lijstje: Jan Dibbets, René Daniels, Marlene Dumas, Henk Visch, Mark Manders, Marijke van Warmerdam, Rineke Dijkstra, ze doen allemaal mee, en eigenzinnige keuzes als Ferdi zijn er relatief weinig.
Ergens ligt een eenzame Mark Manders.
Good old Roy Villevoye.
Een erg subtiele Marijke van Warmerdam, die ik nog niet kende.
Erg leuk om deze brug -een vroege Henk Visch- te zien. Rechtsachter Erik Andriesse, verscholen achter Henk Visch Tjebbe Beekman.
In het trappenhuis zweeft werk van Folkert de Jong.
Suchan Kinoshita.
Een van de meer verrassende gasten is Hans van Houwelingen met zijn zuil van Lely. Door klassieke standbeelden opnieuw en anders te plaatsen geeft hij de beelden een nieuw leven en herschrijft hij subtiel de geschiedenis.
Met Melanie Bonajo zijn we aangekomen in het nu. Haar vreemde alledaagsheid is heel verfrissend…
Bonajo’s film draait in een setting van slierten van een ongrijpbaar materiaal.
Wij stormden om 11 uur al eersten het gebouw binnen. Een uur later wat het erg druk. Daar heeft HdHJ iets bereikt, nu maar hopen dat ook de kleinkinderen van deze bezoekers zich voor deze kunst gaan interesseren, dan is de missie van HdHJ pas echt geslaagd.
Nog te zien tot en met 12 mei.
Is dit nu de Caldic Collectie B.V.?
Weinig vrouwen en zwarten. Waar is Anton de Kom?
Er zijn maar weinig kunstenaars die al die namen kunnen onthouden. Ik tel zo’n vijf of zes Amsterdamse kunstgalerie b.v.’s. Maar waar zijn Zwartjes, Fieret, Körmeling, de Houtauto en Marina gebleven? Vrijheid slaat in dit geval blijkbaar op de vrije tijd van de bejaarde bezoekers. De Fundatie was fout in de oorlog en zou alsnog moeten worden platgebombardeerd. De meidagen komen er weer aan.
De pretentie van volledigheid is waar HdHJ zich in de vingers snijdt, maar misschien speelt de PR-afdeling van het museum daar ook wel een rol: HdHJ maakt voordurend duidelijk dat het zijn persoonlijke keuze is, maar VRIJHEID wordt wel als een top-50 in de markt gezet. Dan wordt het natuurlijk een leuk spel om te gaan bedenken wie er allemaal niet, of onterecht, meedoen. Geen Lilly van der Stokker, geen Ronald Ophuis, geen Remy Jungerman. Lucassen en Niek Kemps vertegenwoordigden Nederland op de Biennale van Venetië . Zij zullen thuis wel kansetandend naar HdHJ op omroep MAX gekeken hebben. _:) Het goede van Vrijheid is dat HdHJ probeert de Nederlandse Hedendaagse Kunst op een voetstuk te zetten.
Als je de Nederlandse Hedendaagse Kunst op een voetstuk wilt zetten begin je natuurlijk niet in 1968. Dit is ouderwets canontje spelen met werk dat door iedereen min of meer geaccepteerd wordt (gaap). De keuze is vooraf al door de markt bepaald en HdHJ hobbelt daar opportunistisch achteraan. Een ‘persoonlijke keuze’ is überhaupt een wankel begrip dat steunt op allerlei misverstanden rond de autonomie van het smaakoordeel. De Fundatie moet overigens voor eeuwig geboycot wegens heulen met het publiek en collaboratie met de familie Krabbé b.v.
“Als je de Nederlandse Hedendaagse Kunst op een voetstuk wilt zetten begin je natuurlijk niet in 1968.”
Nee dan begin je in 1966.
Volgens mij hangt er een mooi tapijtje. Of geen idee wat dat is of van wie: https://www.museumdefundatie.nl/imgsrc/1903/589//user/img/header_vrijheid_v3.jpg
Dat is nou Ria van Eyck, die inderdaad in de Tex-wereld enige bekendheid geniet. Zij heeft anoniem een kernkunstwerk bij elkaar geweven. En ook nog in opdracht van Hare Majesteit gestaan. Dit hangen en Struycken negeren. Die laatste is overigens de ‘broer van’ geworden. We leven inmiddels in de meest stompzinnige fase van de Westerse cultuur ooit. Dat zie je ook in de kniebuiging naar het publiek met het hangen van ‘Youth is an Art’. De schilderijen van Daan zijn toch zo’n beetje het allermooiste wat er bestaat. HdHJ moest ook vast huilen om de Notre Dame.
Wie is de broer van Struycken, help me out.