Auteursrecht openbare kunstwerken – John Bijkerk in Curaçao

    (Meer voorbeelden zie onder)

Openbare kunstwerken in Curaçao blijven de gemoederen bezig houden. De onlangs uit Nederland geïmmigreerde designer John Bijkerk liet zijn oog vallen op de vele openbare werken op het eiland. Afgelopen vrijdag kwamen enkele lokale kunstenaars erachter dat Bijkerk hun creaties zonder toestemming, contract of financiële afspraken afgebeeld op merchandise produceert en verkoopt. Hij bouwde de website Art Curaçao artcuracao.shop, overigens een slinkse omdraaiing van Curaçao Art curacao-art.com van de lokale Josée Thissen-Rojer die met toestemming aandacht geeft aan lokale kunstenaars.

Bijkerk bouwde een webwinkel waar zwemkleding, t-shirts, leggings, ingelijste posters etc. met afbeeldingen van kunstwerken te koop zijn gekoppeld aan Art Curaçao facebook en instagram accounts waarin hij kunst uit Curaçao promoot en verwijst naar die webwinkel.

Het bedrijf geeft de indruk dat het kunstenaars vertegenwoordigt. Niets is minder waar. Afgelopen week benaderde Bijkerk een aantal kunstenaars voor een interview over hun werk afsluitend met “I will bring the drinks”. Bijkerk “vergat” te vermelden dat zijn Art Curaçao outlets al een tijd online staan met kunstwerken in de design verwerkt en over zijn webwinkel sprak hij al helemaal niet.

Bijkerk is als designer op de hoogte van het auteursrecht in het koninkrijk. Het auteursrecht stelt over openbare werken: “Afbeeldingen van kunstwerken of gebouwen die permanent op openbare plaatsen te zien zijn, mogen vaak zonder toestemming van de maker openbaar worden gemaakt of verveelvoudigd. Belangrijk is wel dat het werk wordt afgebeeld zoals het in zijn omgeving te zien is. Het is dus niet toegestaan om een gestileerde afbeelding van een gebouw of een brug zonder toestemming van de maker in een logo op te nemen. Ook kan het gebruik van een afbeelding dusdanig commercieel zijn, dat afbreuk wordt gedaan aan de normale exploitatie van het werk en de belangen van de maker worden geschaad. In die gevallen is ook toestemming van de maker nodig.”

“Go alone and you go fast, go together and you go far”.

De kunstenaars in Curaçao kennen gelukkig hun rechten en een aantal gaven Bijkerk afgelopen vrijdag een waarschuwing en verzochten hem zijn activiteiten onmiddellijk te staken, de website en sociale media outlets offline te zetten en de merchandise te vernietigen. Mocht dit niet gebeuren gaan de kunstenaars over tot gerechtelijke stappen. De kunstenaars zijn nog in onderling overleg of er om schadevergoeding gevraagd zal worden. Bijkerk die in de kern wat had kunnen bijdrage aan het kunstveld in Curaçao heeft door deze opportune actie totaal terecht het vertrouwen van de kunstenaars en anderen verloren. Een interview doen en een flesje wijn meenemen zal Bijkerk niet meer helpen.

Gedurende mijn onderzoek in het Caribisch gebied waarover ik wekelijks schreef in Trendbeheer onder de noemer Standplaats Caribisch Gebied kwam het verkopen van merchandise met daarop kunstwerken afgebeeld als inkomsten bron voor kunstenaars ter sprake op meerdere eilanden. Een van de problemen waar kunstenaars tegenaanlopen is dat online betaalmethodes als PayPal, IDeal, Stripe en creditcard betalingen niet beschikbaar zijn op alle eilanden. Dit maakt dat online ondernemen alleen beschikbaar is voor die ondernemers met buitenlandse bankrekeningen. Kleine lokale ondernemers zoals kunstenaars dat ook zijn hebben deze mogelijkheid niet.

In het PayPal systeem staan Curaçao, Saba, St. Eustatius en St. Maarten als Nederlandse Antillen dat is opgeheven in 2010. De nieuwe namen zijn niet ingevoerd en dus hebben de eilanden en hun eigen Naf (Antilliaanse gulden) valuta niet langer de mogelijkheid om PayPal te gebruiken. De overheid en bankvereniging in het koninkrijk en respectievelijk de eilanden kunnen door urgentie te geven aan invoering van online betaalmethodes het bestaansrecht van kunstenaars en andere kleine lokale ondernemers op de eilanden versterken en oneerlijke handel tegengaan.

NOOT: Bij het online gaan van dit artikel heeft Bijkerk over het weekend zijn produkten uit de webwinkel gehaald. De website zelf en werken van de kunstenaars die onderdeel zijn van zijn website in de headers bijvoorbeeld staan echter nog steeds online ook de sociale media outlets staan nog
online.

About Sasha Dees 345 Articles
Verbinder. Wereldburger; Onafhankelijk curator en producent; Focus op Internationaal, Innovatief, Inclusief en Interdisciplinair. Schrijft o.a. voor Trendbeheer, Africanah en ARC Magazine. www.sashadees.com

1 Comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*