“[…] de wederopbouwwijk Den Haag Zuid West, het door Carel Weeber ontworpen complex de Zwarte Madonna, en het gebouw van het Ministerie van Financiën.”
Zo krijgt Den Haag de Zwarte Madonna natuurlijk nooit plat. Mooie tentoonstelling.
stroom.nl/activiteiten/tentoonstelling.php?t_id=8418414
Alle info:
heel erg mooi idd
De Zwarte Madonna wordt door Toby Paterson (heel terecht) gelezen als een politiek statement: sociale woningbouw gesitueerd in het centrum van de landelijke politieke macht – dat is sociaaldemocratie op het scherpst van de snede gesymboliseerd.
Het is schrijnend, of op zijn minst merkwaardig dat in de periode waarin Balkenende IV 100 dagen vrijmaakt om met ‘de gewone man’ te verkeren de Zwarte Madonna wordt gesloopt. Een omgekeerd politiek statement: de gewone man wordt geweerd uit het centrum van de politieke macht.
Mocht deze tentoonstelling een greintje bijdragen aan het begrip van de politieke dimensie van dergelijke stedenbouwkundige ingrepen dan is hij behalve wonderschoon (inderdaad!) ook onthullend en ontluisterend.
De tentoonstelling is dusdanig mooi dat het politieke statement wat onder het oppervlak blijft. Dat vind ik niet zo erg, het is er een krachtige ode aan de sociale woningbouw van geworden. Onthullend en ontluisterend, dat weet ik nog niet zo, maar moet dat ook altijd?
Paterson ziet de Zwarte Madonna zelf als politiek statement, maar is als kunstenaar inderdaad niet moraliserend. In zijn werk ambieert hij niet anders dan elementen uit de stedelijke omgeving zichtbaar te maken en dat zodanig te doen dat er bij de kijker een (nieuw) bewustzijn en daarmee (her)waardering ontstaat.
Ik plaatste Patersons opvatting over de Zwarte Madonna tegenover het charme offensief van het huidige kabinet.
Misschien wil ik wel te veel van zo’n tentoonstelling en/of van de kijker. “Hard kijken” (rsp Melle Smets), dat is eigenlijk genoeg.
De (her)waardering voor de Madonna is een esthetische. Alle hulde voor Weber die voor een paar kwartjes aangenaam ogende sociale woningbouw ‘in het centrum van de macht’ zette, maar je wilt er niet (meer) wonen. Te geluidruchtig vooral, niet meer van deze tijd. Stel het anders: ‘het volk’ wil er niet meer wonen. Tegen de vlakte ermee. Sociale woningbouw moet ook en vooral praktisch zijn. Voor de laagste prijs redelijke woonruimte bieden.
Het kabinet, Balkenende IV heeft mi helemaal niets van doen met de perikelen rond de Zwarte Madonna. Dat is een Haagse aangelegenheid. Oftewel van de stad Den Haag, niet van de regering.
Ik weet niet of je de sloop als een politiek statement kunt zien. Misschien wel als uiting van politiek onvermogen: hoe lang sleept de kwestie Madonna zich wel niet voort? En is dat te wijten aan gebrek aan politieke daadkracht of aan een teveel aan burgerlijke inspraak?
Eens met JB. Ik heb een voorstel: verplaats het gebouw naar de Tweede Maasvlakte, zo wordt het een monument voor de teloorgang van de idee van het socialistische bouwen.
Wat een dedain van de kritische cultuurplanner om de ‘gewone’ man de wens in de mond te leggen om ‘in het centrum van de macht’ te willen wonen. Wie wil er in godsnaam wonen in “gesymboliseerde sociaaldemocratie op het scherpst van de snede”?
Die gewone man woont in een van de vele vinexlokaties en tuft met zijn vrouwtje in zijn 3-jaar oude personenautootje (leasebak of stationcar van de zaak) naar Almere om daar de opnames van Paul de Leeuw bij te kunnen wonen. Heel sociaaldemocratisch ook.
Zij zouden het ook niet in hun hoofd halen om het geplande prachtmonument op de Tweede Maasvlakte te gaan bezoeken. Dat zou meer iets zijn voor de salonwoordvoeders van de massa die al lang niet meer bestaat en die al helemaal niet in de Zwarte Madonna te vinden waren om er te moeten wonen. Kunnen ze meteen hun anti-grootkapitalistische sentimenten uitventen jegens de krachtcentrales en overslagbedrijven aldaar, sentimenten die Weeber cum suis aardig heeft weten te mobiliseren.
Bouw betaalbare (en woonbare) woningen in de binnenstad zodat er een gezonde mix tussen wonen en werken in de binnensteden ontstaat. Dat daar visie voor nodig is die ontbreekt, is een feit. Maar dat ligt niet besloten in het geval van de Zwarte Madonna.
Mijn voorstel is serieus. Het is een voorstel voor ‘nog harder kijken’.
@jb: de locatie van de Zwarte Madonna is bestemd voor ministeriegebouwen, en daarmee wel degelijk een zaak van de nationale regering. Landelijke media, minder dan 100 dagen geleden: “De CDA- fractie in de Tweede Kamer betwijfelt namelijk ernstig de noodzaak van nieuwbouw voor twee ministeries in de Haagse binnenstad. CDA-Kamerlid Van Haersma Buma heeft minister Vogelaar (Wonen, Wijken en Integratie, PvdA) vragen gesteld over de plannen.”
De woonkwaliteit van het gebouw (die met een beperkte interne herstructurering sterk verbeterd zou kunnen worden) doet niets, maar dan ook helemaal niets af aan de symboolwaarde ervan. Daar gaat het mij dus helemaal niet om. En bovendien: áls het al gesloopt zou moeten worden, dan zou er ook sociale woningbouw voor in de plaats kunnen komen; die wél voldoet aan de eisen van de tijd. Maar dát is niet het geval en dáárin schuilt nu net de politieke dimensie.
Tenslotte: ben je wel eens op de binnenplaats geweest? Binnenstedelijke oase van het eerste soort.
@JS: nergens leg ik ‘de gewone man’ een wens in de mond. En ik heb het ook niet over de wooncondities die deze verkiest.
Aan de hand van het werk van Toby Paterson word ik weer eens gewezen op de noodzaak om architectuur symbolisch te lezen, in plaats van louter in functionele, esthetische of technische termen. De symboolwaarde van architectuur is een enorme sterke maatschappelijke ‘trigger’. Een erg scherp voorbeeld hiervan gaf Siebe Thissen in zijn analyse van verwoestingen van winkels na de viering van het kampioenschap van Feyenoord (moet lang geleden zijn, geef ik toe).
Overigens: op 5 juni aanstaande is de Weeber om 5 uur te gast bij Stroom. Van harte welkom!
Strak en keihard
http://www.keeswiersema.nl