Het familiediner

Het hele jaar had ze er met allerlei smoezen steeds onderuit weten te komen. Buikgriep, koortslip en zelfs MRSA-verschijnselen hadden Janneke gespaard van familiebijeenkomsten. Maar deze kerst kon ze er niet aan ontkomen. “Misschien wel mijn laatste”, had haar moeder geroepen. Vooruit dan maar, dacht Janneke, ik doe verder toch niks aan goede doelen. Dan wordt kerst bij de familie mijn vorm van liefdadigheid.

De sfeer bij de familie was altijd een beetje gespannen. Haar moeder kon grote groepen niet zo goed handelen en projecteerde haar stress graag op de gasten. Janneke’s vader leefde niet meer en de huidige echtgenoot van haar moeder wist zich weinig raad met de samengestelde familie. Janneke keek om zich heen. Een van haar stiefbroers zou er niet bij zijn. Dat was al winst. De andere twee zaten er met hun gezinnen wat verloren bij.

Janneke bleek altijd een geliefd gespreksonderwerp van mensen die zich liever laafden aan de financiële malaise van een kunstenaar dan dat ze hun eigen problemen onder ogen zagen. In gedachten telde Janneke af en ja hoor, daar was-ie al. “Gaat het goed met de verkoop?”, vroeg Martijn. Deze accountant had haar al eens de les gelezen over wat hij onverantwoord ondernemerschap noemde: geld uitgeven aan werkruimte en materiaal nog voordat je weet of je iets verkoopt.

Janneke was een beetje door haar standaardantwoorden heen. De kerstsfeer maakte haar ook iets weker dan normaal. Ze antwoordde: “Eigenlijk niet, maar gelukkig gaat m’n huur niet omhoog en kan ik het allemaal nog net bolwerken dankzij m’n bijbaantjes.”

“Eeuwig zonde dat iemand met jouw hersens moet leven van uitzendwerk”, zei haar moeder. “Als ik jouw kansen had gehad…” Ze tilde een wenkbrauw op. “Ben je zelf eigenlijk wel tevreden over hoe het gaat?” Janneke dacht even na over deze retorische vraag voordat ze antwoordde. “Ik verkoop misschien niet veel, maar exposeer wel gemiddeld tien keer per jaar bij galeries in binnen- en buitenland.” Het bleef stil, haar moeder had haar aandacht al weer verplaatst naar de spruiten.

Een ringtone doorbrak de stilte. Janneke keek verbaasd naar het scherm en draaide zich van tafel weg. Haar huisgenoot klonk verschrikt: “Je moet nu komen! M’n bakpapier heeft vlam gevat in de combi-oven…!” Janneke glimlachte om deze beproefde reddingsactie. “Het is ok Francien, ik moet hier gewoon even doorheen, nog maar anderhalf uur…”

Maar haar huisgenoot ratelde door: “Je begrijpt het niet, we hebben echt enorme fik gehad in de keuken! Het is geblust, maar er hangt nog heel veel rook en het is een grote bende. Je moet nu komen!” Janneke keerde terug aan tafel en keek haar familie plechtig aan. “Sorry, ik moet ervandoor. Er is brand geweest in m’n keuken.” Haar moeder keek haar onbewogen aan: “Dat krijg je nou met die goedkope huurflats.”