Venetië 2019

Bijna zes hele dagen was ik met een groep studenten en docenten van de Nieuwe Akademie Utrecht in Venetië om de Biënnale en veel van de zijtentoonstellingen en landenpaviljoens in de stad te bekijken. De Biënnale duurt nog tot 24 November.

Rothko In Lampedusa is een door de UNHCR gesponsorde tentoonstelling waarin werk van internationale kunstenaars als Christian Boltanski en Ai Wei Wei wordt gecombineerd met werk van vijf relatief onbekende “vluchtelingen-kunstenaars”. Boltanski toonde een zwaaiend lampje boven een van zee van goudkleurig folie. Een materiaal dat associaties oproept met foto’s van geredde drenkelingen.

Tekeningen van Abdel Ademessed,

“Ebola Virus Missile Industry” van Abu Bakarr Mansaray: een werk dat niet zo letterlijk naar vluchtelingen verwijst.

Rada Boukova en Lazar Lyutakov werden door Bulgarije naar Venetië gezonden. Een mooie esthetische installatie met drinkglazen en gebroken glas die ook weer verwijst naar recycling van glas.

Een werk H.H. Lim. Een van de kunstenaars uit Maleisië.

In de Prada Foundation is een expositie van de in 2017 overleden Jannis Kounellis te zien. Wereldberoemd in de jaren tachtig, en veel van zijn werk houdt ook nu wel stand.

Kounellis associeer je met de Arte Povera, maar een werk als dit heeft ook humor.

Door naar een volgende beroemdheid. Luc Tuymans vult het hele Palazzo Grassi met nieuw én oud werk. Sommige van zijn nieuwe werken doen wat routineus aan, maar deze twee schilderijen van kanaries uit 2015 vond ik dan wel weer prachtig. Bij alle werken kan er gelezen worden waar het werk over gaat, en soms lijkt dat wel jammer. Niet iedereen houdt zich aan het voorschrift: eerst kijken, dan pas lezen.

De allervroegste werken uit de tentoonstelling kende ik nog, maar hangen hier schitterend. Hier drie werken uit de serie “der diagnostische Blick” uit 1991.

De Arsenale: Christian Marclay. “48 war movies”, 2019. De titel zegt het ; 48 over elkaar heen geprojecteerde oorlogsfilms

Gabriel Rico, Naturaleza Muerta, 2016

Yin Xiuzhen, Trojan, 2016-17

Martine Gutierrez “the body en Thrall” ( Google vertaalt dat zo’n beetje als het lichaam tot slaaf gemaakt.). Een fotoserie -gemaakt voor een tijdschrift- waarin Gutierrez zichzelf fotografeert in allerlei rollen: zij is een vrouw van vlees en bloed, de andere figuren zijn etalagepoppen.

“Land Sand Strand” van Suki Seokyeong Kang .

Naast verwijzingen naar ecologie, racisme en vluchtelingen is er in de tentoonstelling in de Arsenale opvallend veel streng en zorgvuldig vorm gegeven ruimtelijk werk te zien.

Sculpturen van Nicole Eisenman.

Een aangrijpend werk van de Mexicaanse kunstenaar Teresa Margolles. Op drie glasplaten zijn afbeeldingen van vermiste (en misschien wel vermoorde) Mexicaanse vrouwen geplakt. Zo nu en dan beginnen de glasplaten te trillen…. Alsof er een trein door de kelder rijdt.

Kaari Upson. “There is no such thing as outside “, 2017-2019. In een reusachtig absurdistisch poppenhuis draaien rauwe films, waarin Upson in de weer is met zichzelf: of met een vrouw die er net zo uitziet als zijzelf.

Haris Epaminonda, VOL.XXVII, 2019. Een tot in de puntjes afgewogen installatie met veel verwijzingen naar de Grieks Romeinse en zelfs Chinese klassieken, gemaakt van alledaagse gekochte materialen en beeldjes.

Liu Wei, “Mircoworld” 2018

Jon Rafman, Xanax Girl (Dream Journal). Een animatiefilm.

Daiga Grantina, Letland

Eva Rotschild, the shrinking Universe, Ierland

Christoph Bügel, Barca Nostra. Op 18 April 2015 zonk dit schip ergens tussen Libië en Lampedusa waarbij naar schatting zo’n 1000 (!) mensen omkwamen. Wie het wrak van het schip op de kade voor de Arsenale ziet staan, vraagt zich af hoe 1000 mensen op zo’n kleine boot passen. Er is veel geschreven over dit werk van Bügel: het zou volgens sommigen smakeloos zijn hier een kunstwerk van te maken. Het schip valt echter nauwelijks op, op deze plek, op de kade van de Arsenale, en veel van de bezoekers lijken er geen erg in te hebben waar ze naar kijken, als ze er al naar kijken.

Christian Bendayan ‘Trans Tropicalia’. De werken zijn niet documentair, maar kunstwerken waarin traditionele koloniale voorstellingen en clichés van Amazone-indianen, transgenders en de Peruviaanse stad Iquitos verhaspeld en met elkaar vermengd worden.

“Sun & Sea (Marina)” Litouwen, van Lina Lapelyte, Vaiva Grainyte en Rugile Barzdziukaite won de prijs voor het beste paviljoen. We moesten anderhalf uur wachten, maar de meer dan een uur durende performance was erg mooi. Wie alleen de foto’s zag had misschien wel kunnen denken aan een soort komisch bedoelde theatervoorstelling , maar wie eenmaal de zang hoorde was meteen verkocht.

Van bovenaf was het telkens zoeken wie van de badgasten aan het zingen was, en wanneer de zangers tegelijk zongen was dat verrassend en ontroerend. De teksten konden meegelezen worden. De strandscène ziet er heel ondramatisch uit, en er gebeurt maar weinig, maar de teksten gaan over vulkaanuitbarstingen, tsunamis en natuurrampen.

Tavares Strachan, grote collages, waarin zo te zien ook getekend en geschilderd is.

Halil Altındere. Mohamad Ahmed Faris was de eerste Syrische kosmonaut, maar leeft nu als vluchteling in Turkije. Altindere maakt van Faris een vrolijke fantasie-held. Occupy Mars!

Sung Yuan and Peng Yu “ Can’t help myself “. Een intimiderende machine.

Yu Ji “ Flesh in Stone # 2”, 2013

Nicole Eisenman toont in de Arsenale sculpturen en in de Giardini schilderijen.

Haris Epaminonda toont in de Arsenale een installatie, in de Giardini een film met beelden van antieke beelden en ruïnes.

Een schilderij van Henry Taylor.

Een tweeluik van Jill Muleady. “ Interior” 2019

Gauri Gill “ Acts of appearance “ 2019-…Gill werkte samen met kunstenaars uit een arm deel van Centraal India, die maskers van papier-maché maken. Mensen speelden met een masker op scènes uit hun eigen leven na, en dat werd weer door Gill gefotografeerd.

Remy Jungerman!

“Mondo Cane” ( hondewereld ) van Jos de Gruyter en Harald Thys. België blijft zichzelf. Een tentoonstelling die doet denken aan een folkloristisch museum met moeizaam bewegende poppen. Bij iedere figuur hoort een verhaal. De figuur links op de foto is een Venetiaanse brandweerman -:).

Pavillion USA. Martin Puryear. Mooi werk van een degelijke beeldhouwer. Maar waar is de knalharde maatschappijkritiek van Allora an Callzadilla van vier jaar geleden gebleven? Of de rauwheid van Mark Bradford uit 2017? Zijn er geen Amerikaanse kunstenaars die op de vuist willen met het Trump-tijdperk? Bij de Engelsen wordt de macht ook niet uitgedaagd met de poëtische lievigheid van Cathy Wilkes.

Dan is Field Hospital X van de Israëlische kunstenaar Aya Ben Ron heel wat minder risicoloos… en verwarrender. De bezoeker moet een nummertje trekken en in een ziekenhuisachtige setting wachten tot hij/zij wordt opgeroepen om daarna in een klein geluiddicht kamertje gezet te worden, waar je als therapie gevraagd wordt zo hard mogelijk te schreeuwen.

Vervolgens krijgt de bezoeker een video naar keuze te bekijken. Ik moest kijken naar een video van een (anonieme) Palestijnse maker van een masturberende man met een schaapsmasker op, die zodra hij klaar was op de camera spuugde. De uitleg zal ik niet verklappen. Andere video’s waren even heftige verhalen over geweld tegen kinderen of de diefstal van baby’s in Israëlische ziekenhuizen. Nergens wordt het expliciet maatschappijkritisch, maar ik neem aan dat Nethanyahu of zijn minister van kunst & cultuur niet met een zelfvoldaan gevoel naar zulke video’s zouden kijken. Net als ik.