In het atelier van Yornel Martinez (Jan van Eyck Academie)

Raar maar waar, ik was nog nooit bij de Jan van Eyck Academie geweest. Ik ken werkelijk hordes internationale kunstenaars in residentie daar de afgelopen jaren. Ik hoste er een heel aantal op mijn slaapbank in Amsterdam. Op weg naar Jan van Eyck om kennis te maken of te interviewen. Als ze geaccepteerd in residentie een paar dagen in Amsterdam wilden zijn. Gek genoeg ging ik er nog nooit zelf heen, ook niet als ik in Maastricht was voor tentoonstellingen.

Ik ben dus benieuwd als Shin Jie (Emily) Lee, onderdeel van het team van Framer Framed me benadert om er heen te gaan. Framer Framed en Jan van Eyck zijn net een samenwerking gestart die gecoördineerd wordt door Lee: Janvaneyck.nl/news/jan-van-eyck-partners-up-with-framer-framed.

Ik maak als curator de tentoonstelling NEXUS met video- en nieuwe mediawerken van kunstenaars uit het Caribisch gebied in opdracht van het Museum voor Hedendaagse Kunst, MOCA Taipei in Taiwan. De opening is op 6 mei dit jaar. Lee was op familiebezoek in Taiwan toen de tentoonstelling in januari dit jaar in de pers aangekondigd werd door het museum. Ze was totaal verrast door deze voor haar onverwachte verbinding tussen Nederland, Taiwan en het Caribisch gebied. Een verbinding die Lee in de samenwerking met Jan van Eyck ook juist wilde maken, ze zocht direct contact.

‘Happy Accident’ – ‘coined’ door kunstenaar Christopher Cozier (Trinidad) als hij het over mij en mijn intuïtieve praktijk heeft – denk ik, als ik haar email ontvang met de vraag of ik geïnteresseerd ben om haar te ontmoeten. We maken een afspraak voor als we beiden weer in Nederland zijn.

Ik ontmoet Lee afgelopen donderdag op spoor 4B met broodjes en vruchtensap voor de lunch want zij moet rennen om de trein te halen na een eerdere afspraak. We hebben direct een goeie connectie en spenderen de drie uur durende treinreis met brainstormen over de connectie tussen Nederland, het Caribisch gebied en Taiwan en mogelijkheden om die naast de tentoonstelling met nieuwe projecten te verbreden, uit te diepen en concretiseren. We raken niet uitgesproken.

Lee deed tijdens haar bachelor studie een uitwisselingsprogramma met de Universiteit in Maastricht, het was haar kennismaking met Nederland. Ik moet hardop lachen als we Maastricht inlopen en ik braaf als een mak schaap achter mijn gastvrouw uit Taiwan aandraaf, die me ‘in eigen land’ de weg wijst naar het gerenommeerd Nederlands instituut waar ik nooit geweest ben en zij me gaat introduceren.

In de prettige eerste kennismaking met directeur Hachim Khalidi en Martinez en in de studio waar we zijn werk zien, praten we verder over samenwerking, verstrengeling en connecties over en weer in en met het Nederland, het Caribisch gebied en Taiwan. En belangrijk, ik ga echt helemaal aan op het werk, denkproces en humor van Martinez als kunstenaar en denker en zijn publicaties zijn schitterend in al hun eenvoud, ik ben onder de indruk en super geïnspireerd! Het heeft blijkbaar zo moeten zijn en tot nu moeten duren om de connectie met het instituut, juist met deze mensen, te maken.

Yornel Martinez, collega resident Chih Chung Chang (Taiwan) en Emily Lee.

Omdat het mijn eerste keer bij van Eyck is geeft Martinez (Khalidi verontschuldigd zich want moet zijn kinderen van de naschoolse opvang gaan halen) me een rondleiding door het gebouw, de print en publicatie afdeling en de ‘Nature Research Future Materials’ ruimte.

Onderweg terug naar het station bezoeken we de net geopende boekwinkel en projectruimte Limestone Books mede opgericht door Lee, waar (ook) Van Eyck residenten de ruimte krijgen elkaar te ontmoeten, gesprekken te voeren en presentaties kunnen houden. Op dit moment is er een werk van Chang in de etalage te zien.

Yonk, Chih Chung Chang, Traces of Wind (2022) – Limestone Books, Maastricht.

Yornel Martinez

Zijn werk heeft een uitgesproken conceptueel stempel waarin het gebruik van taal in een hele reeks tautologische variaties en literaire verwijzingen een fundamenteel element wordt. Zijn werken bewegen zich in verschillende media: tekenen, schilderen maar ook installaties, objecten, kalligrammen en interventies in de openbare ruimte. Naast zijn autonome werk is hij de coauteur en oprichter, samen met de dichter Omar Pérez, van het alternatieve publicatieproject P-350 en oprichter van Ediciones Asterisk, een uitgeverij in eigen beheer. Yornel-martinez.com/

Martinez woont en werkt in Havana, Cuba en is t/m september 2023 resident bij Jan van Eyck Academie Janvaneyck.nl/participants/yornel-jose-martinez-elias.

Chih Chung Chang
Chang beschouwt de oceaan als een wereldbeeld dat verschilt van de huidige aardse beschaving van het Antropogeen, en interpreteert verschillende kwesties en verschijnselen in de hedendaagse context als een complex macrosysteem en in vormen van onderling verbonden wateren, stromingen en getijden. Bovendien beschouwt hij water als het medium dat alles doordringt, van de binnenwereld tot de buitenwereld, om de onstabiele staat van overgang, stroming en anti-subjectiviteit te belichamen die overeenkomt met zijn thuisland Taiwan onder een subtropisch moessonklimaat. Zijn kunstpraktijken gaan om met die snel veranderende omgevingen zoals schip, eiland, water en haven, en door middel van texturen en ruimtelijke processen van onderzoek, verzameling, verweving en reconstructie, waarin hij de universele ervaringen, spanning en grijs gebied probeert te onthullen tussen mens, beschaving en natuur die elkaar voortdurend vormgeven. Zijn kunstwerken worden meestal gerealiseerd op basis van een verhalende kerntekst of door middel van verhalen vertellen, en integreren met scherp vakmanschap meerdere vormen en media, waaronder video, installatie, fotografie, schilderkunst, documenten, maar ook locatie-specifieke projecten en workshops enz. Chang stelt kunst als een initiatief om de maritieme cultuur te promoten in openbare onderwijs- en kennissystemen over de hele wereld, en hij was medeoprichter van de alternatieve kunstruimte Waley Art in het westen van Taipei. Changchihchung.jimdofree.com/bio-cv/

Chang woont en werkt in Kaohsiung, Taiwan en is t/m september 2023 resident bij Jan van Eyck Academie Janvaneyck.nl/participants/chih-chung-chang.

Shin-Jie (Emily) Lee
Woont en werkt in Amsterdam bij Framer Framed aan residenties, partnerschappen en onderzoeksprojecten. Lee studeerde antropologie aan de National Taiwan University en heeft een MA Art Studies aan de Universiteit van Amsterdam waar ze momenteel PhD kandidaat is. Haar onderzoek richt zich op artist-in-residence-programma’s in etnografische musea vanuit een dekoloniaal perspectief. Lee is geïnteresseerd in vormen van collaboratieve kunstpraktijken en manieren om ruimten voor affectieve ontmoetingen te creëren. Haar werk als curator wordt vaak gerealiseerd door middel van discursieve formats waarbij meerdere partners en gesprekspartners betrokken zijn. Voorafgaand aan haar verhuizing naar Nederland werkte ze bij galerie nichido Taipei met een focus op tentoonstellingsprojecten tussen en over Taiwan en Zuid-/Oost-Azië. Lee is mede oprichter van Lightbox, een openbare fotobibliotheek en centrum voor hedendaagse fotografie; Hide & Seek Audiovisual Art, een multidisciplinair collectief dat zich richt op culturele bemiddeling en alternatieve pedagogiek (beide in Taipei) en de net geopende kunstboekwinkel/projectruimte Limestone Books, Grote Gracht 63, Maastricht. Emilyshinjielee.com/.

Jan van Eyck Academie
Als een multidisciplinaire postacademie biedt de Jan van Eyck residenties aan kunstenaars, ontwerpers – variërend van grafisch, mode, tot voedsel en sociaal ontwerp -, schrijvers, curatoren en architecten van over de hele wereld. Elke deelnemer krijgt de tijd, ruimte en expertise die nodig is om zijn artistieke praktijk te verdiepen. De Jan van Eyck Academie is een plek voor onderzoek en experiment, maar ook een plek voor (publiek) debat en kruisbestuiving. Zelfontplooiing hangt samen met samenwerking en uitwisseling. De Jan van Eyck Academie zet zich in voor het onderzoeken van de keuzevrijheid, de rollen en de maatschappelijke betekenis van kunst, design en andere creatieve praktijken in relatie tot de klimaatcrisis, de ineenstorting van het milieu en hun vele effecten. Deze institutionele focus opent een breed discours en creëert een raamwerk dat een diversiteit aan praktijken omarmt en een veelheid aan stemmen mogelijk maakt. Janvaneyck.nl/.

Framer Framed
Framer Framed is een platform voor hedendaagse kunst, beeldcultuur en kritische theorie & praktijk. Elk jaar presenteert de organisatie een verscheidenheid aan tentoonstellingen in samenwerking met zowel opkomende als gevestigde internationale curatoren en kunstenaars. Naast deze tentoonstellingen wordt een uitgebreid publieksprogramma georganiseerd om de thema’s te belichten en een breed scala aan perspectieven te bieden. Met deze gemeenschappelijke ruimte voor dialoog wil Framer Framed een pluraliteit van stemmen laten zien in een geglobaliseerde samenleving Framerframed.nl/.