Anton Corbijn MOØDe @ Cobra Museum

In de tentoonstelling MOØDe van Anton Corbijn zijn foto’s te zien uit zijn omvangrijke oeuvre (tussen 1979 – 2023) waarin hij de cross-over verkent tussen portretfotografie en de modewereld. De tentoonstelling was eerder in Knokke te zien gedurende de pandemie toen de grens tussen België en Nederland dicht was. In het persgesprek tussen Cobradirecteur Stefan van Raay en Anton Corbijn, horen we dat er toen in totaal zeven Nederlandse bezoekers waren. Voor het museum de reden om de tentoonstelling nu in Nederland te presenteren.

Stefan van Raay en Anton Corbijn

Annie Lennox

In het COBRA zijn er andere en vooral ook meer werken te zien, veel kleine formaten, naast een aantal grote. Gevraagd hoe Corbijn selecteerde welke foto’s hij in groot formaat wilde laten zien geeft hij aan dat het vooral de meer ‘grafische’ zijn en foto’s waar details er toe doen.

Hier in Nederland zijn er ook foto’s van het Koningshuis. Naast een officieel portret van Beatrix is er ook de foto die hij voor zichzelf mocht maken na het maken van de officiële foto’s. Koningin Maxima kijkt ons aan vanuit de spiegel, de krachtige blik van een vrouw waar een koning zijn troon voor op wilde geven.

Martin Garrix (met Corbijn)

Er een portret van de DJ en producer Martin Garrix te zien in groot formaat. Garrix komt uit Amstelveen. Een voor Corbijn ‘jonge persoon’ hij vertelt dat hij het dit jaar speciaal maakte voor de tentoonstelling om de link met Amstelveen te maken en er met dit portret wellicht een jonger publiek aangesproken wordt om naar de tentoonstelling te komen. Corbijn (1955) zegt dat hij normaal gesproken geen jonge mensen meer fotografeert omdat hij zichzelf niet wil herhalen. Jonge mensen vooral in de muziekwereld fotografeerde hij volop in het begin van zijn carrière en die is hij blijven fotograferen door de jaren heen. Corbijn is bekend geworden door zijn analoge grof korrelige zwart/wit foto’s van muzikanten en bands als U2, Depeche Mode, Tom Waits etc. en later vele andere celebrities die we hier ook weer deels de revue zien passeren..

De insteek van deze tentoonstelling is zijn commerciële werk voor modebladen, diverse campagnes over een periode van vier decennia, waarvan ook foto’s in kleur. Hij vertelt dat als je analoog fotografeert je een keuze in film moet maken en hij houdt van zwart/wit. In latere jaren is hij ook digitaal gaan werken en dat begint in kleur en kan je later zwart/wit maken. Het digitale werk maakte dat hij meer in kleur is gaan fotograferen. Ik ben een fan van zijn zwart/wit foto’s maar dan zijn daar de uitzonderingen zoals de foto van Virgil Abloh of Bjork die de regel bevestigen.

Virgil Abloh

Bjork

Gevraagd of hij nog een verlanglijstje heeft zegt hij in eerste instantie nee om daarna een beter portret van Bob Dylan te noemen en dat hij graag Cy Twombly (1928-2011) had gefotografeerd. Maar hij geeft aan dat zijn ambitie nu ligt bij film hier wordt hij nog uitgedaagd. Hier begeeft hij zich nog op voor hem onbekend terrein heeft hij nog niet de grenzen bereikt van zijn kunnen. Het werken met een grote crew en de vele besluiten en keuzes die je voor een ‘filmshoot’ moet maken die allemaal effect hebben op het eindresultaat zijn voor hem allemaal de uitdaging die hij zoekt. Hij zegt dat hij hier nog hard voor moet werken dat bevalt hem. Hier klinkt de protestante opvoeding door denk ik die in de teksten en persbericht genoemd wordt. Niet lullen maar poetsen. Ook in de korte antwoorden op vragen over hoe het is om zoveel beroemdheden te fotograferen, ‘het zijn vluchtige momenten, ik heb geen relatie met ze’ (dat is niet helemaal waar dat heeft hij met een aantal wel) of het zelf beroemd zijn: een oncomfortabel schouder ophalen ‘ik houd niet van aandacht’ klinkt protestantisme door, een keurslijf waar Corbijn nooit helemaal van af lijkt gekomen.

De tentoonstelling begint met een muur met foto’s waarmee hij zegt context te geven aan hoe hij begonnen is. Naast een aantal andere foto’s zijn er twee foto’s van zijn ouders te zien, de oudste foto is uit 1972 en maakt hij met de camera van zijn vader, de tweede foto is vele jaren later genomen en hij benoemt dat zijn ouders hier wat losser zijn.

Foto platenhoes U2

In het gesprek met Corbijn vertelt hij over zijn (niet afgeronde) opleiding in Den Haag, hij had niets aan de school maar werd fotograaf in de praktijk. De uitzondering was zijn tekenleraar dat was een bijzondere man waar hij veel van leerde. Van Raay maakt de opmerking dat de tekenleraar op dat moment de tentoonstelling bezoekt.

Na het gesprek loop ik op de zaal en zie een oudere bezoeker aandachtig alle werken bekijken, zijn favoriete werk hoor ik hem vertellen is een foto van twee jonge mensen voor een platenhoes van U2. Hij kijkt me aan en impulsief vraag ik hem of hij de tekenleraar is van Corbijn. Hij knikt en zegt dat hij niet alleen tekenles gaf maar ook andere lessen, Corbijn en hij, zijn naam is Sans, zoals Sans Soucis zegt hij met een glimlach, zijn al die jaren in contact gebleven.

Corbijn opende zijn laatste eigen tentoonstelling in Kunstsociëteit Pulchri in Den Haag, hij was toen 91. Hij lacht en zegt dat het zijn best bezochte opening ooit was. De mensen konden niet allemaal binnen die kwamen natuurlijk voor Anton niet voor hem, maar dat was prima, hij is super trots op wat zijn oud-leerling allemaal heeft bereikt. Hijzelf is nu 96, hij maakt geen werk meer, zijn motoriek is niet meer wat het geweest is. Corbijn heeft een tv-interview afgerond en komt naar zijn leraar toe die hem vraagt waarom de voor hem bijzondere foto van de twee jongeren zo klein is afgedrukt.

Aan schitterende foto’s van celebrities en modellen geen gebrek in deze tentoonstelling. In zijn werk zo lees ik in de persinformatie is hij voortdurend op zoek naar de ziel van de personen in zijn foto’s. In een overzichtstentoonstelling in een hedendaags museum is de maker zelf (ook) het onderwerp. Met een focus op werken uit commerciële opdrachten krijgen we vooral de vakman te zien en een briljante ’as such’ maar het geeft minder toegang tot de maker, zijn ziel en wat zijn ‘rijk’ en avontuurlijk leven moet zijn, dat is jammer.

22 december t/m 12 mei 2024
Anton Corbijn MOØDe
COBRA MUSEUM
Sanbergplein 1
1181 ZX Amstelveen
T: 020 – 547 547 5050
W: cobra-museum.nl
Open: 10.00 – 17.00 uur (maandag dicht) elke woensdag gratis voor bewoners uit Amstelveen.

Mode/Mood publicatie bevat 200 foto’s uit de tentoonstelling en een essay van Karen van Godtsenhoven (curator Costume Institute, Met NYC).
Hannibal Books 2023, 240 pagina’s, ISBN: 9463887377 prijs: 65 euro
Corbijn signeert de catalogus op 22 december van 13.30 – 14.30 uur