MrMotley publiceert uit het boek 41 brieven aan de jonge kunstenaar – Het boek dat kunstonderwijs overbodig maakt – Marc Bijl’s bijdrage:
“Ik weet ook niet hoe ik het geflikt heb. Ik kan dus van mijn kunst leven en dat ervaar ik als een enorme vrijheid. […]”
Must read, leuke brief, uit 2007 alweer. Lees hem helemaal bij MrMotley en/of de tien punten weg naar succes hieronder:
“1) Verbeeld je je niks dan ben je niks.
Zorg voor een beetje grootheidswaan in je kop. Ambitie heet dat en dit is in het buitenland een heel normaal woord maar bij Nederlandse kunstenaars bijna een vloek. Wees ambitieus maar niet arrogant. Hou alle mogelijkheden open. Dus niet meteen jezelf vastleggen in een vennootschap of maatschap met wat vrienden. De ware kunstenaar opereert alleen. Alle samenwerkingen waar ik van weet hebben één leidend figuur, de rest hangt er maar wat bij. Zorg dus dat je de Leider, grote roerganger of inspirator bent. Als is het alleen maar in je fantasie. Dan kun je toch vast aan het idee wennen voor als het straks zover is. Medestanders komen dan vanzelf hun diensten aanbieden waar je wellicht wat mee kunt om je doel (rijk en beroemd worden) te bereiken. Ook je medestanders gaan er dan op vooruit dus je zult ze niet horen klagen.
2) Geld binnenbrengen via de kunst (incl. subsidies of opdrachten ) is het belangrijkst om kunstenaar te blijven. Accepteer geen leuke baantjes om met je kunst onafhankelijk te zijn, want dan word je op den duur een hobbyist. Bestempel je kunstenaarschap tot je beroep, dus zeg nooit ‘’Ik ben VJ en verder doe ik ook vrij werk’’. Tenzij je liever VJ blijft natuurlijk. Verzwijg sowieso je bijbaantjes en andere bezigheden tenzij ze je beroep ‘kunstenaar’ mooier maken.
Hanteer verder een gezagsondermijnende bassistrategie; dat gaat prima samen en het is veel spannender.
3) Wees Inhoud.
Zorg constant voor je conceptuele, inhoudelijke verhaal ook als je hem weer eens wil aanpassen of reviseren. Vertrouw niet op mooie kleuren, techniek of gekdoenerij. Met geniale gekken wordt niet meer gewerkt.
4)Nederland is een raar land, onthoud dat altijd.
Hier moet je niet zijn als je internationaal iets wil bereiken. De reden om hier wel ‘internationale’ academies te willen hebben is me dan ook totaal onduidelijk. Het zijn asielzoekerscentra waar men na een cultuurshock van 2 jaar weer terug moet naar het land van herkomst.
Er is hier ook geen galeriewereld die er toe doet. En nauwelijks collectors van kunst… We wonen in een kunst Sahara, een woestenij met louter kunstbureaucraten. Het moet dus niet zo moeilijk zijn dat handjevol ‘gelovigen’ te vinden. Die zijn wel oké.
Je bent als beginnend kunstenaar met een beetje geluk al snel heel Nederland door. Via allerlei kunstenaarsinitiatieven, festivalletjes en leuke samenkomsten bij culturele manifestaties kun je een aardig oeuvre opbouwen. Het levert echter geen reet op voor de lange termijn. Het is tijdverdrijf, plat vermaak waarin jouw werk mag fungeren als publieksvermaak.. zorg echter dat je vooral jezelf vermaakt, dus denk nooit aan het publiek: die gaan weer en daar zit je dan met je publieksparticipatie-ding in je lege atelier. Dan kun je nog beter een performance doen.
Persoonlijk heb ik me dankzij dit systeem prima kunnen ontwikkelen en bijsturen en het heeft leuke herinneringen opgeleverd.
Er bestaan ook tweede fase opleidingen waar voornamelijk kasplantjes gekweekt worden. In een redelijk beschermende omgeving wordt kunst als een pseudowetenschap van alle ongefundeerde meningen en rottigheid ontdaan begeleid door buitenlandse deskundigen. Uiteindelijk komt iedere kunstenaar echter in dezelfde vijver terecht. Degene uit de tweede fase kassen hebben wel eens met een heuse curator/kunstenaar uit het buitenland gepraat, maar zwemmen kunnen ze nog niet. De afgestudeerde kunstacademie student die meteen zelf aan de slag is gegaan kan al een beetje zwemmen maar weet niet waar naartoe.
Nederland is echter een raar land en is met de kunsten totaal gefixeerd op het buitenland of het ‘internationale ‘ aspect. Zorg dus dat je een beetje in het buitenland vertoeft, da’s veel interessanter voor curatoren dan met je bouwsel Oerol onveilig maken.. Ga overigens alleen naar steden met een residency programma ( of hang daar een beetje rond), want zomaar rondreizen in de natuur is maar tijdsverspilling.
5) De bladen.
Blader die internationale kunstbladen zo vaak mogelijk door (echt lezen hoeft niet hoor, als je maar ziet wat er gaande is en dat je bepaalde personen kan plaatsen). Als dan blijkt dat jouw werk aansluit bij iets wat gaande is in Londen of Berlijn, ga daar dan eens heen. In het buitenland gaat het in de kunstbladen veel vaker over wie-is-wie dan in Nederland. We hebben dan ook geen gezaghebbende internationale curatoren of directeuren die ertoe doen. Die paar invloedrijke personen die we in Nederland hebben kom je dus vaker in het buitenland tegen dan in (pak ‘m beet) Groningen of in een ‘broedplaats in Amsterdam-zuid’. Die leer je dan vanzelf kennen als je ook naar een Biënnale of Artfair gaat, nog beter is het natuurlijk om daaraan mee te doen. Dat gaat zo.
6) Catalogus, Mapje, Google.
Maak geen lullige mapjes maar meteen een waanzinnig debiele catalogus ( meteen je subsidie op) en stuur ze naar galeries die op beurzen staan en deel ze uit aan curators en kunstenaars die je vaak kent. Je staat ontzettend voor joker maar wat maakt het uit, misschien is het net iets wat ze zoeken. De risicomijdende curator kun je niet herkennen, maar daar hoor je niet zo snel iets van, die doen toch niks met je… het gaat om die paar gekken die zichzelf nog willen bewijzen en dus af en toe met een nieuwe naam op de proppen komen, zorg dat jij dat bent en koester die mensen. .Ze zullen je naam ook doorspelen.
Wees gewoon vriendelijk tegen iedereen in dat wereldje (niet kritiekloos, maar gewoon aardig) Als het eikels zijn en je gebruikt bent dan vergeet je dat ook nooit meer.
Als er een galerie geïnteresseerd is; doe altijd mee aan groepstentoonstellinkjes, maar pas op met solotentoonstellingen. Al kan dat ook best wel, dan moet je zeggen dat het éénmalig is. Als zo’n galerie bij nader inzien toch te sloom is kap je er gewoon mee; geloof niet in die verhalen dat er eerst jaren iets opgebouwd moet worden; als ze echt goed zijn (en je werk is gaaf) kan meteen met de verkoop begonnen worden en staan die internationale curatoren en collectors in de rij. Zo niet, dan doet de galeriehouder iets verkeerd en dan kun je maar beter gaan. (het kan natuurlijk zo zijn dat je werk te moeilijk is, dan is het je eigen schuld zie punt 7)
7) Duidelijk werk, praktisch.
Hoeft niet dom te zijn, maar hou het wel simpel zodat je niet over gevoelskwesties en smaak hoeft te twisten. Simpel werk kan erg ‘gelaagd’ zijn. Simpel werk kost ook geen onnodige opslag. Huur of koop nooit dingen met het oog op de toekomst want die is onzeker en dus moet je wendbaar blijven. Geen dure computers, busjes (handig ja, maar ook te huur voor bijna niks) of opslagruimtes. Zorg dat je werk in 2 zinnen is uit te leggen. En leg je werk herhaaldelijk en onvermoeid uit! Wees niet arrogant!
8) My generation.
Blijf bij mensen van je eigen generatie of iets daarboven en iets onder, maar als je 23 bent heeft het absoluut geen zin om aan te pappen met een interessante curator van 49 want dat is verspilde energie. Als ze iets met je willen dan gaat dat via zijn assistent van 23.
9) Wees Romantisch, probeer onsterfelijk te worden.
Geniet, neem niks te serieus behalve het leven zelf. Als kunstenaar kun je best dingen gratis en stom doen als jezelf denkt dat daar een leuk ‘leermoment’ in zit. Er moet een vuur en passie in je branden dat zegt; zonder mij is de kunstwereld oninteressant, ze zouden mij moeten eren, ik moet over 100 jaar nog relevant worden gevonden. Geloof in je kunst.
10) Koester je vertrouwelingen, je vrienden en familie.
Of ze nu in de kunst zitten of niet. En blijf gewoon jezelf en wordt niet overmoedig na een aankoop in één of andere stadscollectie van een museum, dat stelt namelijk helemaal niks voor. Wantrouw verder alles en ieders bedoelingen maar kijk wel of er een voordeeltje voor jezelf te halen valt. Hou van de mensen om wie je geeft en probeer de rest te mijden als de pest.
Succes!
Marc Bijl”
Leave a Reply