ARUBA – De Instituten

Naked City site specifieke show met werk van Jess Wolf geproduceerd door Ateliers’89

Veel van de kunstenaars waar ik vorige week over schreef die wonen en werken op Aruba kunnen dat mede doordat ze naast hun eigen werk een organisatie hebben opgezet die bijdraagt aan verschillende functies/schakels die nodig zijn voor het opbouwen van een gezond breed kunstveld.

Art Contemporary Aruba (ACA) is opgezet door kunstenaar Alida Martinez en bestuursleden Roly Sint Jago and Mr. Hans Schaling. Er is een galerie waar Martinez haar eigen werk en ook werk van derden exposeert (de galerie is wegens privé omstandigheden de afgelopen 2a 3 jaar niet in gebruik maar wordt binnenkort weer geactiveerd), residentie mogelijkheden voor kunstenaars en curatoren en in 2011/2012 organiseerde ACA de Aruba Biënnale.

staf Aruba Biënnale

ArtFama Aruba is een nieuwe organisatie van het net teruggekeerde jonge kunstenaars koppel Velvet Zoë Ramos en Irvin Aguilar Contreras. Hun doel is om een houtwerkplaats en print werkplaats op te zetten en zijn hard bezig met de uitwerking van het plan en financiering hiervoor. Ondertussen organiseren ze bijeenkomsten met andere jonge kunstenaars voor opbouwende kritiek op elkaars werk en presenteren site specifieke installaties en performances.

ArtFama

Aruba Art Fair wordt georganiseerd door Pure Aruba Events Foundation en vind plaats in San Nicolas. Pure Aruba Events werkt samen met verschillende organisaties (Prins Bernhard, Ateliers’89, e.a.). De installaties en muurschilderingen gemaakt tijdens de laatste fair worden gedurende het jaar gebruikt als backdrop voor bijvoorbeeld poëzie avonden in een deel van de stad dat in ontwikkeling is als art district.

De derde Art Fair gaat plaatsvinden op 28 – 30 september 2018 en beeldend en podium kunstenaars kunnen zich nu registreren. Niet iedereen is gecharmeerd van de enorme muurschilderingen en zoals overal op de wereld is er discussie over de kwaliteit van “Street art” en is het kunst of niet. Maar dat het kunst onder de aandacht brengt en de gentrificatie van dit deel van San Nicolas ondersteunt is onmiskenbaar.

Aruba Art Fair werken in kunst district San Nicolas

Poëzie avond in januari, San Nicolas kunst district, met muurschildering als “decor”

Ateliers’89 is sinds 2006 bezig met educatie zowel voor volwassenen als jongeren. Voor de jongeren is er de mogelijkheid begeleid te worden in het opbouwen van een portfolio om naar een kunstacademie te gaan in het buitenland, zo zijn er diverse jongeren uit Aruba die naar de Rietveld gaan.

Er is een black box en een buitenlocatie voor film vertoningen en een tentoonstellingsruimte die in de eerste plaats gebruikt wordt voor projecten van Ateliers’89 zelf of de alumni. Ateliers’89 is ook de organisator voor Caribbean Linked i.s.m. Fresh Milk (Barbados) en ARC Magazine (St. Vincent) worden jonge kunstenaars uit het Caribisch gebied uitgenodigd om elkaar te ontmoeten en werk te presenteren aan elkaar en curatoren.

De jonge kunstenaars die ik ontmoet al reizende in het gebied zijn allemaal razend enthousiast over het programma omdat ze hiermee de start maken voor een internationaal netwerk en ze zich niet langer alleen voelen maar kunnen sparren met kunstenaars uit hun generatie en de curatoren en organisators die ze ontmoeten tijdens deze residentie. De zesde Caribbean Linked is in augustus dit jaar.

Deelnemers Caribbean Linked editie 4 wandelen door het vrede labyrint (foto: Dominique Hunter voor de Guyana Chronicle)

Portfolio bouwen voor Rietveld, Jim Biegstraaten

Cas di Cultura heeft een tentoonstellingsruimte maar die is ($500 per dag) te duur voor de kunstenaars om te gebruiken. In het gebouw zijn vooral de commerciële podiumkunsten te zien uit Amerika en Europa.

Cas di Cultura

Aruba Childrens Museum of Art and Creativity is een project van kunstenaar Stan Kuiperi waar hij zo’n 10 jaar geleden mee begon. Dochter fotograaf Lara werkt sinds haar terugkomst op het eiland met hem samen. In mijn gesprek laten ze een power point zien over de plannen en fondsenwerving. Ze geven aan dat er sinds kort een gebouw beschikbaar is gekomen voor het museum. De eerste fase van het Museum zal als alles volgens planning gaat, volgende maand (mei, 2018) openen. L.G. Smith Boulevard 9 in Oranjestad, telefoon: +297 563 5588

Stan & Lara Kuiperi met in het midden UNESCO vertegenwoordiger

Cosecha zijn design winkels opgezet door de overheid waar lokaal gemaakt producten en commerciële kunst verkocht wordt aan toeristen. Het is een nieuwe poging om lokale producten onder de aandacht te brengen bij de toeristen en zo inkomen te genereren voor de lokale bevolking. 30 Jaar terug was er een soortgelijk initiatief wat mislukte men hoopt op meer succes nu toeristen door internationale media meer focus hebben op “experience” en “authenticiteit”. De winkels zijn net open dus er valt nog weinig over te zeggen of anno 2018 wel succesvol is of niet. Er worden ook workshops gegeven in het maken van producten, sieraden bijvoorbeeld, voor volwassenen en kinderen. Er is een winkel in Oranjestad en een winkel in het kunst district van San Nicolas.

San Nicolas Cosecha winkel

Entia Nativa is een private organisatie die Amer-Indian cultuur onder de aandacht wil brengen zo zijn er bijvoorbeeld Hopi werken te zien uit Arizona. De galerie laat ook door hen gevonden voorwerpen zien die men linkt aan de oorspronkelijke Caquetio (Arawak) bevolking tussen 1000AD en 1500. Er is een winkel waar je producten kan kopen en ze geven 1 uur tours door de galerie op afspraak. Westpunt 37 A, Telefoon: +297 592 2702

detail Entia Nativa

FMA Fundashion Museo Arubano is de overkoepelende organisatie voor 5 musea, 3 musea zijn open en 2 zijn in wording. Fort Zoutman een historisch museum, Zoutmanstraat in Oranjestad en de net geopende Museum voor Industrie (in de prachtig gerenoveerde Art Deco Watertoren) en Community museum (in de gerenoveerde San Nicolas Store) beide in het kunst district van San Nicolas (zie mijn artikel)

Industrie Museum

Community museum met op de achtergrond Industrie museum in de watertoren

Fundancion Eterno is de organisatie van kunstenaar Osaira Muyale, een galerie die oorspronkelijk ook gebruikt werd door andere kunstenaars. Sinds 2014 is de locatie een permanente installatie Paradise Park, Crossing Oceans van Osaira Muyale zelf. Te zien op afspraak: +297-5945031

Osaira Muyale, detail Paradise Park

Maestro Café, is een kunstenaars café opgezet door kunstenaars Edmond Teejuhut, Elvis Tromp en Frank Croes dat in mei 2018 de deuren opent. De bedoeling is dat het een plek wordt waar kunstenaars kunnen samen komen voor discussies, werken kunnen tentoonstellen, kleine optredens (poëzie, akoestische muziek) etc. Er komt een klein menu met “eet café” gerechten. Emanstraat 82/84 tegenover het courthouse

Teejuhut & Croes in Maestro Café in opbouw

NAMA is het archeologisch museum 10 jaar terug gerenoveerd met 20 miljoen euro vanuit de EU in samenwerking met Leiden. Het museum is helaas al een jaar lang dicht wegens onderhoud. Volgens kunsthistoricus dr. Adi Martis is het een uitstekend museum prachtig opgezet en geeft een goede uitleg over de archeologische geschiedenis van Aruba. Laten we hopen dat de Arubaanse overheid (NAMA is een 100% structureel gesubsidieerd museum vanuit het Ministerie van Financiën en Cultuur) zorgt dat de problemen opgelost worden en het museum weer open kan voor het publiek en schoolbezoeken.

NAMA

Tijdens mijn verblijf op Aruba waren de verkiezingen net achter de rug en de nieuwe Minister van Financiën, Economische Zaken en Cultuur, mw. mr. Xiomara J. Ruiz-Maduro had op dat moment zelfs nog geen eigen kantoor. Directeur Cultuur Siegfried Dumfries gaf aan kennis gemaakt te hebben maar er was nog geen nieuw beleid of beschikbaar budget kenbaar gemaakt iets wat andere overheidsmedewerkers als structureel gefinancierd FMA curator Renwick Heronimo en directeur UNOCA Ray-Ann Hernandez beaamden.

DE FONDSEN

Er zijn een aantal fondsen in Aruba waar kunstenaars kunnen aanvragen om hun projecten (deels) te financieren als de projecten binnen de criteria vallen. Het Ministerie van Cultuur geeft jaarlijks vaste bedragen aan een aantal structureel gefinancierde organisaties en daarnaast is er jaarlijks ongeveer 750.000 Naf beschikbaar (het bedrag voor 2018 moet nog vastgesteld worden door de inkomende Minister) voor projectsubsidies voor kleinere instituten en individuele kunstenaars die aangevraagd en toegekend worden bij UNOCA via een online procedure.

UNOCA

Het Prins Bernhard Cultuurfonds is een andere mogelijkheid om aan te vragen. Het fonds heeft jaarlijks ca. 750.000 Naf beschikbaar voor Curaçao, Aruba, St. Maarten, Saba, St. Eustatius en Bonaire. De aanvragen kunnen online gedaan worden.

Kunstenaars en kunstinstellingen in Aruba (en de andere eilanden in het Nederlands Koninkrijk) kunnen ook aanvragen via het Mondriaanfonds in Nederland. Mondriaanfonds heeft ca. 26 miljoen euro per jaar beschikbaar voor alle bewoners in het Koninkrijk der Nederlanden.

Er kan in alle landen binnen het Koninkrijk der Nederlanden ook aangevraagd worden bij het Fonds voor Cultuurparticipatie jaarlijks is er ca. 25 miljoen euro beschikbaar.

Vertegenwoordiging Nederland Oranjestad (VNO) heeft ad-hoc en informeel kleine bedragen beschikbaar om kunstenaars bij te staan dit kan een bedrag voor een borrel voor de receptie of door het beschikbaar stellen van een ruimte en faciliteiten voor tentoonstellingen in het VNO gebouw.

Mijn onderzoek in het Caribisch gebied is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds. Mijn trip in Aruba is mede mogelijk gemaakt door dr. Adi Martis. Met dank aan iedereen die me referenties gaf en alle kunstenaars, mensen werkend in de kunst sector en instituten die tijd vrij hebben gemaakt om mij te ontmoeten en met me te spreken over hun praktijk en ervaringen in het hedendaagse kunstveld!