Puerto Rico is een van de vijf grotere eilanden in het Caribisch gebied (Cuba, DR, Haïti, Jamaica & Puerto Rico). Het is zowel qua afmetingen als qua bevolking, vergelijkbaar met Jamaica. Daar houd de vergelijking dan ook gelijk op, het kunstveld in Puerto Rico lijkt in niets op dat in Jamaica. Het grotere aantal organisaties en kunstenaars, de breedte van gebruikte media en inhoud van het werk, de focus op het belang van investeren in het totale veld in plaats van je individuele praktijk zijn dingen die al direct in de eerste dagen opvallen.
Kunst in Puerto Rico is een urgentie, een taal, een middel en het verenigt. Naast kunstenaars als Tony Cruz die werken met esthetiek, vorm, materiaal en daar onderzoek naar doen zijn er de geëngageerde kunstenaars. Ze maken werk met en over hun eigen directe omgeving en hun omgeving in relatie tot de globale wereld en de USA. De sociaal/politieke situatie, het milieu, gentrificatie, traditionele kunstvormen en ambachten, toerisme, duurzaamheid in economie (landbouw) en energie zijn onderwerpen die altijd al veel aandacht kregen in de kunst scene en deze zijn nu na de orkaan nog urgenter.
Een selectie van de kunstenaars waar ik mee sprak en/of studiobezoeken deed:
Ada Bobonis maakt architectonische sculpturen en installaties met een focus op vorm en structuur. Ze gebruikt veel hout en materialen als touw, vislijn en wol dat ze weeft en vlecht. Ze maakt gebruik van traditionele ambachten maar haar sculpturen en installaties die er bedrieglijk eenvoudig uitzien zijn abstract en minimalistisch.
Jaime Rodriguez Crespo maakt beelden en installaties die allemaal een relatie hebben met omgeving en natuur.
Awilda Sterling Duprey is een performance kunstenaar, ze werkt op het snijvlak tussen beeldende kunsten en hedendaagse dans.
https://vimeo.com/48616453
Vanessa Hernandez Garcia is een interdisciplinaire kunstenaar ze gebruikt vaak performance en doet publieke interventies die gaan over ruimte en tijd.
Jorge Gonzalez is een conceptuele kunstenaar die oude ambachten zoals Taino keramiek en rietvlechten gebruikt als middel en “vertaalt” naar hedendaagse kunst. Zo was hij afgelopen zomer 3 maanden in residentie in het Whitney Museum in New York. Hij bracht zijn mentor Alice Chevere (master in Taino keramiek) mee als onderdeel van dit project.
Pablo Guardiola is fotograaf. Hij speelt met gevonden en eigen beelden, tekst en presenteert zijn werk vaker wel dan niet als een installatie.
Ivelisse Jimenez maakt installaties en assemblages uit felkleurige transparant plastic vellen. In het werk doet het aan sluiers denken, die ze bewerkt en laag over laag aanbrengt. Ze zegt dat iedere keer als een werk geïnstalleerd wordt het anders kan zijn. Haar werk is aanwezig en het vraagt je onverdeelde aandacht maar op een positieve manier. Er is zoveel in te zien, het is continue in beweging en verandert wanneer je er vanuit een ander perspectief naar kijkt.
Michael D. Linares
Carol Cintron Moscoso is een multimedia kunstenaar. Ze reageert op de politieke maatschappelijke situatie in Puerto Rico met geluid, installaties, animatie, video en games.
Sofia Gallisa Muriente is een multimedia kunstenaar met een sterke interesse in artistiek onderzoek. Ik zag eerder dit jaar haar werk Presente, Presente, Presente geïnstalleerd in New York, waarin ze het fenomeen “exotische dodenwake” onderzoekt. Je ziet dan de overledene niet in een kist maar in een specifieke bekende pose en een decor speciaal gemaakt die een persoonlijke omgeving reflecteert waar de overledene plotsklaps en gewelddadig uit weggerukt werd. Een fascinerende bizarre video die hoe langer je kijkt kwetsbaarder en pijnlijker wordt.
Las Nietas de Nono zijn twee zussen die hun praktijk verwezenlijken in en met de buurt/gemeenschap. Ze werken vanuit Patio Taller, het huis van hun (overleden) grootouders in Barrio San Anton in Carolina. Hun projecten zijn interdisciplinair waar ze kunst, performance, beweging, ecologie, landbouw, en activisme samenbrengen. Deze zomer werkten ze 3 maanden in Berlijn als onderdeel van de Biënnale.
Daniel Lind Ramos is een mixed media kunstenaar. Zijn werk doet op momenten aan het werk van Tirzo Martha denken. Ook Lind gebruikt symbolen die naar specifieke ervaringen en momenten in dagelijks leven, cultuur en religie refereren van gemarginaliseerde gemeenschappen.
Dhara Rivera is een mixed media artist ze maakt onder andere installaties met keramiek, glas en textiel. Haar studio lijkt op een curiosa kabinet en reflecteert haar honger naar onderzoek van materiaal, techniek en hybride vormen. Het is een feestje om er in rond te lopen en haar er over te horen vertellen. Ik was er een dag maar ik vermoed dat je na een maand nog niet alles ontdekt waar ze mee bezig is.
Gadiel Rivera is een ceramist. Hij woonde en werkte jarenlang buiten Puerto Rico (Mexico, New York) en woont nu met vrouw en kinderen in zijn ouderlijk huis waar hij een fantastische grote ceramische studio heeft waar hij al zijn tijd doorbrengt als hij niet doceert.
De tweeling Jaime & Javier Suarez onderzoekt de gevolgen van minimale interventies in natuurlijke omgevingen. Op basis hiervan ontwikkelen ze concepten en strategieën voor een gebalanceerde omgeving/natuur. Zo werken ze nu aan hoe ze door middel van hun artistieke praktijk ecosystemen kunnen rehabiliteren en ze hun artistieke werk kunnen combineren met de biologische processen van de natuur. Ze hopen hiermee nieuwe modellen te ontdekken voor duurzame interactie met het natuurlijke territorium in hun omgeving.
Roberto Yiyo Tirado, installaties, mixed media. Tirado is een van de jongere kunstenaars die ik bezocht. Het werk wat ik zag gaat vooral over de kleur blauw. Het refereert niet alleen naar de paradijselijke blauwe zee en toerisme maar ook naar het blauwe zeil dat gebruikt wordt om de daken van huizen te bedekken die weg, ingestort of beschadigd zijn na de orkanen om inregenen te voorkomen.
Jose Luis Vargas is een schilder, maakt installaties en doet publieke interventies. Zijn werk gaat over de spirituele wereld en de helden die daaruit voortkomen. Hij zegt geïnspireerd te zijn door Haïti een land waar hij zihc, hoewel hij er nog nooit geweest is, spiritueel erg mee verbonden voelt.
Migdalia Luz Barens-Vera is een multidisciplinaire kunstenaar. Ze combineert installatie, fotografie, video en performance. Ze onderzoekt het menselijk gedrag op de grens tussen echt en onecht en hoe zich dit vertaalt in de politiek maatschappelijke sfeer.
Anthony Gonzalez Walker onderzoekt de verschillende systemen om via wisselwerking tussen cultuur en milieu/natuur een humane mensheid te realiseren.
Mijn onderzoek in het Caribisch gebied is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds. Mijn trip in Puerto Rico is mede mogelijk gemaakt door THE ROOM: Michy & Matilsa Marxuach & Jorge Gonzalez. Met dank aan Beta-local en Sandra Guzman en iedereen die me referenties gaf en alle kunstenaars, mensen werkend in de kunst sector en instituten die tijd vrij hebben gemaakt om mij te ontmoeten en met me te spreken over hun praktijk en ervaringen in het hedendaagse kunstveld!
Leave a Reply