David Schnell heeft op het moment een solo tentoonstelling in het Drents Museum in Assen. Bijna een jaar geleden bezocht ik hem in zijn toen net nieuwe atelier in de Alte Handelsschüle in het westen van Leipzig.
Dinsdag 24 September, 2019
Ik ben iets te vroeg, in de met gras overwoekerde binnentuin voor David’s Atelier valt een prachtig nazomer licht. Na een paar minuten komt hij aangefietst, net terug van een jury vergadering van de ‘Vrienden van de HGB’ (Hochschule für Grafik und Buchkunst – de kunstacademie in Leipzig). Ze reiken jaarlijks een prijs uit voor studenten. „Was een goede vergadering!” Maar hij mag er natuurlijk niets over zeggen.
In zijn atelier in de voormalige gymzaal van de Alte Handelsschule is een hoek van stelwanden vrij in de ruimte gebouwd. Zes schilderijen staan klaar voor de Frieze in Londen die volgende week van start gaat. Een aantal werken staat tegen de muur, één groot Schilderij en drie kleinere ernaast. Ze hebben alle vier een gelijksoortige kleurstelling. Twee wat andere werken hangen aan de muur, het zijn ook kleine schilderijen maar zowel van onderwerp als van kleur anders.
(een bericht van Selma van Panhuis)
Ik kijk eerst nog wat voorzichtig rond in de ruimte en laat het nieuwe atelier op me inwerken. David komt erbij staan en vraagt zich hardop af of de schilderijen daadwerkelijk af zijn. Hij heeft er tot gisteren aan doorgewerkt. Hij vertelt dat het voornamelijk indrukken van reizen zijn die hij kort geleden maakte naar Italië en Hongkong. Twee heel verschillende plekken, iets dat ook zijn weerslag vindt in het kleurgebuik.
Het grote werk heeft een raster uit gekleurde vlakken als ondergrond. „Dat motief komt van een foto die ik nam van een kerkvenster in Italië. Het is een romaanse kerk, maar ik denkt niet dat het venster ook zo oud is, waarschijnlijk stamt dat uit de jaren zestig. Het patroon heb ik precies zo gekopieerd maar de kleuren zijn frisser dan die op de foto.” Over de kleurvlakken is een stedelijk landschap geschilderd. Het is een motief dat veel in zijn werk voorkomt: open en veel verticalen en af en toe bewonen plantaardige en organische vormen de architectonisch ruimte. David legt uit dat hij de mogelijke blik uit het venster van de kerk met het gekleurde raster heeft willen verbinden. Het venster als het ware van een uitzicht voorzien. Het kleine werk dat ernaast staat lijkt op dit grote werk, maar heeft geen kleurvlakken als achtergrond. De architectuur is opgebouwd uit roze en rode kleuren waardoor het lijkt alsof de stedelijke ruimte baadt in een warm Italiaans licht. „Hier begon ik met een veel concreter idee van een straat of een kanaal in Venetie. In het begin had het vooral barokke vormen maar tijdens het schilderen werd de architectuur steeds strakker en moderner.”
Het grote werk met het raster uit gekleurde vlakken als ondergrond.
- Het kleine werk dat ernaast staat en dat begon met een concreet idee van een straat of een kanaal in Venetië.
De andere twee werken die op de grond staan zijn van de reis naar China. Hier was een oude vissershaven het uitgangspunt. Op beide werken is duidelijk een horizon te herkennen, er zijn veel landschappelijke elementen. Een bergketen op de achtergrond, een brug en op de voorgrond een gele vlag met heel realistisch geschilderde vouwen. Schilderkunstig zeer uitgewerkte elementen zoals ik het al een tijdje niet meer van David heb gezien.
Aan de muur hangt naast een corridor in rode tonen en straf perspectief een landschap gezien vanuit de lucht. Het is de blik uit een vliegtuig. Ook dit werk is schilderkunstig behoorlijk uitgewerkt. Op het schilderij is ook de spiegeling van het raam te herkennen. De velden vormen dansende kleurvlakken zonder hun betekenis als veld te verliezen. We hebben het erover dat dit voor hem een heel nieuw perspectief is. Het centraal perspectief is in al zijn werk heel sterk aanwezig en zelfs in zijn meest abstracte werken is het standpunt altijd vanaf de grond. „Ik denk dat het me veel nieuwe mogelijkheden biedt. Op deze manier kan ik makkelijker spelen met kleurvlakken die hier zijn afgeleid van de velden die je vanuit het vliegtuig ziet. Door de letterlijk afstand blijft er ook een emotionele afstand in het werk. De vlakken kleur mogen ook niet te sterk op mij of op de beschouwer afkomen. Ik speel hier vooral heel bewust met hoe kleur afstand en nabijheid voortbrengt. Ik denkt dat er veel vrijheid ligt om dit verder te onderzoeken zonder geheel in de abstractie over te gaan.”
„Voor mij is de werkelijkheid belangrijk, dat de schilderkunst met het zichtbare verbonden is. Maar door de kritiek dat de Leipziger schilders altijd alleen maar het verleden schilderen, verlaten ruimtes, kapotte architectuur, voel ik me niet aangesproken. Bij mij begon dat pas in Italie toen ik een jaar in de Villa Massimo in Rome verbleef. Daar begon ik me met oude architectuur bezig te houden. Met oude kerken en hun interieurs waar dan tijdens het schilderen en door de reducerende manier waarop ik schilder een soort moderniteit binnensluipt. Dat mathematische en met de nadruk op verticale en horizontale vlakken en lijnen. Dat vind ik belangrijk, dat je in mijn schilderijen een bepaald soort gevoel voor tijd kan ervaren. Een soort diepte in de tijd waar meerdere tijdruimtes en eeuwen tegelijk te ervaren zijn. Daarin ligt ook iets utopisch en iets dat open is naar de toekomst.”
Ik vraag of dat ook iets religieus is, ook omdat hij al een aantal kerkvenster heeft gemaakt in o.a. Leipzig, Keulen en Naumburg.
„Voor mij persoonlijk niet perse, maar kerkinterieurs en inderdaad de vensters zijn natuurlijk wel mijn onderwerpen. En religies houden zich ook altijd met het idee van een (utopische) toekomst bezig. Maar mij gaat het meer om de esthetische vertaling hiervan.”
We kijken naar een groot doek in felle roza rode kleuren dat een beetje afzijds in het begin van zijn atelier staat.
„Het gevoel van moderniteit of toekomst hoeft ook niet persé iets positiefs te zijn. Vaak werk ik aan een schilderij, bijvoorbeeld dit grote doek, en wanneer ik het later bekijk dan vraag ik me af wat voor soort ruimtes het werk eigenlijk laat zien. Willen we ons in zulke ruimtes eigenlijk wel bevinden? Willen we daar zijn? Ze hebben vaak ook iets bedrukkends alsof er geen plaats is voor mensen. Door de grote hoeveelheid rode en rosa geometische vormen vroeg ik me hier op een gegeven moment af waar ‘ik’ in dit werk eigenlijk ben. Toen heb ik het blauw toegevoegd. Om het werk open te breken, om het lucht te geven.”
We zwijgen kort, dan zegt hij: „Dat andere ben ik natuurlijk ook.””
Ik vond het een mooi idee, dat hij in dit schilderij het blauw is. Ik ervaar het schilderen vaak ook als een proces van schiften en ordenen van de werkingen die van binnen en van buiten komen. Het is een interessant punt waarop we gekomen zijn en spreken af dat ik nog een keer terug kom om het gesprek voort te zetten.
De tentoonstelling David Schnell – Saison in het Drents Museum in Assen is nog t/m 27 september 2020 te zien.
Alle werken courtesy David Schnell / Galerie Eigen+Art, foto’s atelier van mij, reproducties van de schilderijen door Uwe Walter.
Leave a Reply