Bij West in Den Haag is altijd wat te beleven. Het gebouw (de voorheen Amerikaanse ambassade, ontworpen door Marcel Breuer) biedt iedere keer weer nieuwe details die opvallen of overwegingen over het contrast tussen de architectuur en de kantoorinrichting die de beleving daarvan in de weg zit. Ook de eigenzinnige programmering van tentoonstellingen daagt meestal uit. Deze keer gebeurde dat op een onverwachte manier met Duchamp. La Patte van Rudolf Herz.
Uit de tentoonstellingstekst: “De conceptuele kunstenaar Rudolf Herz uit München liet 17 straatkunstenaars op Montmartre in Parijs tekeningen maken naar een fotoportret van Marcel Duchamp. Dit als een ironische reactie op het besluit van Duchamp om te stoppen als ‘schilder in professionele zin’, een besluit dat hij nam toen hij in 1912 in München verbleef.”
Het kan niet anders dan dit kunstwerk te vergelijken met het Portret van de kunstenaar van Barbara Visser uit 1992. Visser liet zich tekenen door 18 straatkunstenaars op verschillende plaatsen in Europa en de Verenigde Staten en toonde zo dat niet alleen kunstwerken maar ook mensen “all in the eye of the beholder” zijn. Een essentieel principe in het werk van Duchamp na 1912
(een bericht van Hein Eberson)
In de uitvoering van Herz was, afgezien van de observatie dat de een beter kan tekenen dan de ander en dat goede concepten tot saai werk kunnen leiden, niet veel te ontdekken. Ik verveelde me een beetje. Waarom had Barbara Visser 18 tekeningen laten maken en Herz maar 17? Dat moest te maken hebben met de foto van Duchamp, die natuurlijk ook als portret van de kunstenaar telde. 18 portretten dus.
Op mijn telefoon bleek internet geen uitsluitsel over de betekenis ervan te geven. In de Bijbel staat het getal achttien symbool voor slavernij. In neofascistische kringen wordt er Adolf Hitler mee bedoeld (A=1 en H=8). Wikipedia hield het op een knipoog naar de kracht van geloof, zelfvertrouwen en het vermogen om positieve energie aan te trekken, om verbinding te maken met universele energieën. In de Vedische astrologie en het hindoeïsme wordt het getal 18 als zeer gunstig beschouwd.
Tijdens het fotograferen van de werken was ik meer bezig met het ontwijken van de reflecties in het glas van de lijst dan met het werk zelf. Daarna fotografeerde ik de werken met juist de reflecties. Dat was al beter. Ik zag een stuk muur waar met tape de verf vanaf was getrokken en fotografeerde dat.
En daarna de gerafelde vloerbedekking. Een brandblusser. Meerdere bordjes ‘Geen toegang’ in verschillende vormen in het trappenhuis. Een lichtschakelaar. Een wit houten plaatje op een witte muur. Een behangen muur met een stuk behang eruit gesneden. Een stopcontact met een handig haakje erin geschroefd. Een tl-bak. Een mysterieus kastje met de naam Teletaster. Ieder detail van de ruimte werd bijzonder. Dat moest wel de geest van Duchamp zijn die over mij vaardig werd. En zo werd het toch nog een aangename en bijzondere zondag.
De tentoonstelling duurde tot en met zondag 1 december 2024.
Bekijk in de tentoonstelling A Method/Grieving Time van Jota Mombaça in ieder geval de indrukwekkende videoinstallatie What has no space is everywhere uit 2021. Die tentoonstelling loopt nog tot 19 januari 2025.
West Den Haag
Lange Voorhout 102
2514 EJ Den Haag
https://www.westdenhaag.nl/
Openingstijden: woensdag tot en met zondag 12:00 – 18:00 uur. Donderdag 12:00 – 21:00 uur
Leave a Reply