Tijdens mijn verblijf in Oslo ben ik te gast bij kunstenaar Ayesha Jordan. Terwijl ik daar ben realiseren we ons dat we elkaar al 25 jaar kennen (op de kleuterschool ontmoet natuurlijk, hahaha). Jordan woont nu 7 jaar in Noorwegen, een beetje buiten Oslo in Asker, in precies het huis in de bergen dat je nu voor je ziet, een en al natuur met mist die iedere ochtend laag hangt en een stilte waarin je die mist ‘hoort’ en je voetstappen weerkaatsen in de verte. Noorwegen is een groot land (bijna 10x groter dan Nederland) met een populatie van maar 5,5 miljoen mensen. Aan ruimte geen gebrek, de natuur is overal om je heen zodra je het centrum van Oslo verlaat. In destijds land van de Vikingen, Viken, ontstond Oslo rond het jaar 1000. In een land met zo weinig mensen woont ruim 20% daarvan opgepropt in Oslo, wat is dat toch met ons mensen dat we allemaal hutje mutje willen zitten, zelfs als het niet hoeft?
Het in Noorwegen zijn, in haar geval bewust buiten de stad, met al die natuur en ruimte om haar heen, heeft haar praktijk veranderd. Ze ging er een Master programma volgen in performance. Het is een mond vol … haar onderzoek baseerde zich op toegepaste permacultuurstudies; regeneratieve vorming; aanpassing van gemeenschappen/ecosystemen; het cureren van evenementen; en erfgoed. Hoe kunnen deze worden verkend door middel van performance, geïnformeerd door performance methodologie.
Ik ken haar als iemand die personages en verhalen gebruikt om cerebrale en viscerale ervaringen voor haar publiek te creëren. In veel van haar werk gaat het bewust over het betrekken van het publiek, het creëren van momenten om contact te maken tussen haar en het publiek, maar ook voor het publiek om met elkaar in contact te komen. Een van de personages waar ze al ruim 15 jaar mee werkt is Shasta Geaux Pop, Jordan’s hip-pop alter-ego die ik nog goed ken uit mijn NY jaren (ze woonde er ook, van 2008 tot 2018). Ik kan me de geboorte van Shasta Geaux Pop nog herinneren. Paris Hilton en Nicole Richie deden eigenlijk niets behalve dat ze ‘kinderen van…’ waren en voortdurend onder invloed van drugs en alcohol in het nieuws verschenen en daarmee popiconen werden. Dat werd de eerste Shasta Geaux Pop performance: ‘Drunk and Famous’ incluis een popsong en videoclip. Shasta was een satirische ‘typsich’ Amerikaans grootsteedse personage.
Jordan praat al vanaf het begin over Shasta in de derde persoon, een autonoom persoon, haar co-creator voor inhoud en kritiek. Haar lopende project ‘Shasta Greaux Crops’, in ontwikkeling terwijl ik in Oslo ben, is ‘een meerjarig cross-species samenwerkingsproject dat regeneratieve landbouw, muziek en satire combineert om klimaatrechtvaardigheid en culturele erfenis te verkennen’. Ze brengt eigenlijk Shasta Geaux Pop, die succesvol toerde en nog te zien was in onder andere Under the Radar Festival (2017 en 2018) en The Shed (2020), samen met Gather (g)Round een eco-kunst project dat ze eerder in Noorwegen ontwikkelde en presenteerde bij Losæter Museum. Shasta Geaux Norway, zeg maar waar de Amerikaanse grootsteedse Hip-Hop Shasta de weidse Noorse ecologische (g)Round ontmoet en daardoor ‘Shasta Greaux Crops’. Tot oktober deed ze hiervoor onderzoek in residentie bij PRAKSIS op een steenworp van Rådhus, en het Nobelprijs Centrum en de musea waar ik eerder over schreef.
Ayesha Jordan – performance Losæter Museum.
Ayesha Jordan – PRAKSIS
Ayesha Jordan – Shasta Geaux Pop
- Ayesha Jordan-Shasta Geaux Pop -Julieta Cervantas
Haar doel met kunstprojecten als Gather (g)Round en ook nu met Shasta Greaux Crops is anders geworden dan toen ze werkte in de VS. Ze veranderde (heel on-Amerikaanse) haar werkwijze naar een die meer tijd kost, ze doet projecten die een ander soort creatieve output vereisen meer in het beeldende kunst gebied, en die een niet-hiërarchisch werkproces met zich meebrengen. Waar ze in dialoog is met andere mensen en andere wezens en andere soorten, de natuur, de meer dan mensen. Waar ze onderzoekt hoe dit een verandering of invloed (een positieve hopelijk) kan hebben op de wereld. Wederkerigheid is nog belangrijker geworden, en ruimer voorbij publiek (mensen). Hoe meer we bewust worden over hoe we beïnvloed worden door alle andere levende en niet-levende wezens om ons heen, hoe bedachtzamer we zijn, niet alleen met elkaar, maar ook hoe we ons dagelijks door de wereld en op het land, in het water, bewegen en gedragen.
Te midden van al dat groen in de vroege ochtenden of latere avond stilte met een dartele hond die heen en weer rent vind ook ik die bewustwording in ieder geval heel waardevol. Terug in de mix van nieuws van autocratische leiders en genocides, in de hectiek van het veel kapitalistischer Nederland heb ik steeds minder fiducie in een toekomst en wordt ik weer bevestigd dat die bewustwording absoluut noodzakelijk is om in de toekomst überhaupt te kunnen blijven overleven als mensen.
BIO:
Jordan heeft een BA in Theater van Clarke Atlanta, studeerde dans aan Trinity Conservatoire of Music and Dance (VK), heeft een Master in Artistiek Onderzoek en Performance van de Noorse Theateracademie, ontving support van Norske Billed Kunstnere (NBK), resident bij PRAKSIS Oslo, en een 2024-2025 Princeton Hodder Fellow.
Eerder performatief werk is ‘Gather (g)Round’ een multi-iteratief project waarin de twaalf permacultuurprincipes in de ontwikkelingsstadia zijn opgenomen. Het splitst elk van de principes op in diverse evenementen verspreid over de loop van enkele dagen of enkele weken, ‘Gather (g)Round: Observe & Interact’ (najaar 2021) en ‘Gather (g)Round: In Relation’ (voorjaar 2022), en ‘Shasta Geaux Pop’, ‘Shasta Geaux Pop: Blended Therapy’, werd gepresenteerd als onderdeel van The Shed’s Up Close, inaugurele Open Call-serie (2020). ‘Shasta Geaux Pop: ‘On Tour’ en Drunk & Famous’ werden tussen 2008 en 2018 gepresenteerd in verschillende locaties en steden in de VS en EU en er is een online aanwezigheid.
Jordan bewoog over de jaren van podium kunsten via experimenteel en immersief theater naar de performatieve beeldende kunsten. Zo is Jordan ook te zien in videowerk en fotografie van kunstenaar Carrie Mae Weems. Als acteur werkte ze o.a. bij Freddie Hendricks Youth Ensemble of Atlanta, bij Made in da Shade, Don’t Hit Mama, en KIP Republic (NL), in de Broadway-productie van Eclipsed, en toerde internationaal met Home van Geoff Sobelle, Failure Sandwich en Ludic Proxy, van Aya Ogawa, Platonov: Or the Disinherited van Jay Scheib, en Stairway to Stardom en Harold I Hate You van Cakeface.
Ayesha Jordan: https://www.ayeshajordan.com/
NBK: https://www.norskebilledkunstnere.no/
PRAKSIS: https://www.praksisoslo.org/news
Losæter Museum: https://loseter.no/home-page/?lang=en
PHOTOS COPYRIGHT:
Sasha Dees // Ayesha Jordan (Julieta Cervantas/Jelson Lee/ Darja Olsevskaja) met toestemming van kunstenaar(s) en fotografen om gratis ongelimiteerd qua tijd te publiceren in dit artikel op Trendbeheer.
Leave a Reply