Darkroom Gent

“Op zaterdag 20 oktober dalen we met 14 artiesten af in het complete duister in een voormalige atoomschuilkelder op de oude dokken in Gent. Vanaf 18 uur gaan de artiesten binnen in de bunker tekenen in het complete duister en na 21 uur gaan de deuren open voor de vernissage.”

darkroom-ghent.com

Een uitgebreid verslag van binnenuit door Tineke Schuurmans:

We zijn met 12 kunstenaars om 18 uur de bunker ingegaan om in totale duisternis te gaan tekenen.

Iedereen had zich anders voorbereid. Voor de een was het de vraag of je in de duisternis nog een herkenbaar beeld kon produceren, voor de ander was juist de duisternis uitgangspunt om tot andere waarneming en weergave te komen.

Naast het experiment en de werking ervan voor de kunstenaars zelf werd bij 1 van hen een EEG gemaakt tijdens het tekenen om te bekijken welke invloed de duisternis had op de werking van de hersenen.

Frans Gentils, degene bij wie de EEG gemaakt is, had vooraf ook al een vergelijkend onderzoek gehad in UZ Gent, tekenend bij licht en in duisternis.

De hersengolven waren door bezoekers bovengronds te volgen op een beeldscherm. Aan de hand van de hersengolven is een experimentele geluidscompositie gemaakt door Logos Foundation.

De tekenaars werden tijdens hun drie uur durende werktijd met infrarood-camera gefilmd. Ook dat was te volgen via schermen bovengronds.

Voor de bezoekers waren er lezingen van Rune Peitersen, Rob Zwijnenberg en Paul Boon. Voor de honger was er een bijzonder diner van DARK-food.

Het is mogelijk de lezingen en films later nog te bekijken.

Aangezien ik zelf een van de kunstenaars was in de bunker kan ik over het bovengrondse verder niet zoveel vertellen.

Mijn uitgangspunt voor het tekenen was om heel direct te reageren op de situatie waar ik me in ging bevinden.

Ik wilde een tekening maken die ongeveer zo groot was als mijn reikwijdte. Dat had ik van tevoren bepaald. De keuze voor ballpoint heb ik ter plekke gemaakt. Omdat het tekenen in het volledige duister gebeurde wilde ik de tast als uitgangspunt nemen.

Mijn linkerhand leidde mijn rechterhand over het papier (ik ben rechts). Waar mijn hand stokte tastte ik de ondergrond af met de pen. Wat begon als een aftastende verkenning van de ruimte werd toen de tijd vorderde een bijna meditatieve bezigheid waarbij allerlei gedachten en gevoelens de revue passeerden. Het is meer dan een experiment geworden, dit is een korte maar leerzame ervaring geweest die om een verdieping vraagt.

Frans Gentils wilde portretten tekenen, iets wat hij ook regelmatig doet in zijn ‘ziende’ werk. Nu werden het portretten op de tast. Je ziet in de tekeningen dat aftasten heel goed terug. In plaats van een oog-hand coördinatie komt hier een hand-hand coördinatie voor in de plaats. Sommige tekeningen deden me denken aan de tekeningen van Giacometti. Het is niet de massa, maar de ingenomen ruimte die getekend wordt.

Gery de Smet heeft een complete slachting aangericht zo lijkt het. Het is hem gelukt om in het donker toch een explosie van kleur te laten ontstaan, althans aan de ene kant. Aan de andere kant krijgt de duisternis de overhand, waarin een ritme van licht is aangebracht.

Wie het was die we heftig hoorden timmeren in het begin weet ik niet. Mogelijk Birde Vanheerswynghels, die een strak blauwe lijn op het papier zette om hem daarna met een scherp voorwerp te bewerken, waardoor het papier tactiel wordt.

Jet Nijkamp had al een heel traject gedaan met tekeningen van en in bunkers, waardoor zij een sterke band had met de plek en de uitwerking die een bunker kan hebben op de mens. Zij werkt altijd heel sterk naar de waarneming, dus voor haar was het de grote uitdaging om nu in de duisternis en beperkte ruimte van de bunker te zien of ze wat ze in haar hoofd had ook in een tekening zou kunnen vertalen zonder het te zien. Een soort van innerlijke waarneming vertaald naar een tekening.

Ik zou over alle werken iets kunnen zeggen, omdat het allemaal zo verschillend is en de intensiteit bij bijna elk werk heel voelbaar is, maar dat gaat iets te ver in dit kader denk ik.

Jan Verbruggen – inkt op hout.

Lore Smolders en Jan-Pieter Cornelis vlak voor de start.

Lore Smolders, tekening uitgekrast uit zwart op transparante film

Gery de Smet tussen collages Maggie Michael.

Maggie Michael collage

Wouter Cox

Jan Pieter Cornelis

Darkroom Gent organisator Tim Joye en kunstenaar Jet Nijkamp

Het was interessant en bijzonder om te doen en wat mij en ook een aantal van de andere kunstenaars betreft zeker voor herhaling vatbaar. We hadden elkaar van tevoren een paar keer ontmoet en ook al wel even het donker in de bunker mogen proeven, maar het bleef spannend hoe we zouden reageren.

Over het algemeen heerste er rust en was iedereen erg geconcentreerd aan het werk. Je kon weg als je wilde, maar we zijn zeker met een man of zeven tot het laatst gebleven en de tijd vloog.

We zijn niet de eerste kunstenaars die zich afsluiten in het donker om tot andere waarnemingen te komen. Het experiment was bedoeld om dogma’s te doorbreken en door het eraan gekoppelde wetenschappelijke onderzoek ontstaan mogelijk nieuwe inzichten in de werking van het brein.

darkroom-ghent.com

About [Redactie] 9033 Articles
Berichten in Trendbeheer kort en ingezonden verslagen van gelegenheidscorrespondenten.

1 Comment

  1. hoi tineke,
    een erg boeiend verslag van een nog boeiender experiment.
    vooral die portretten trokken mijn aandacht; de ingenomen ruimte uitbeelden vind ik erg moeilijk , maar erg knap gedaan door de tekenaar, ook erg mooi verwoord!
    het zou inderdaad leuk zijn om een herhaling te krijgen, maar de betovering zal misschien minder zijn.
    succes in ieder geval met het gevolg!

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*