Op een uurtje treinen ten noordwesten van Milaan ligt Varese. Het rustieke provinciestadje is het meest bekend vanwege de nabijgelegen heilige berg, maar wij gaan erheen vanwege Villa Panza, een fraai 18e eeuws landhuis met een prachtige collectie minimal art.
Guiseppe (Beppe) Panza was een zeer gefortuneerd zakenman met een diepgevoelde liefde voor naoorlogse Amerikaanse kunst, die hij in grote aantallen (hij kocht soms complete exposities) begon te verzamelen. Aldus introduceerde hij werk van onder meer Franz Kline en Robert Ryman in Italië. Zijn voorkeur ging steeds meer uit naar minimalistische, vaak monochrome kunst met wat hij ervoer als een spirituele inslag. In totaal verzamelde hij zo’n 2500 werken, waarvan veel werd doorverkocht aan meerdere musea. In Villa Panza, zomerhuis van de familie Panza en ooit residency van Dan Flavin, James Turrell en vele anderen, bevindt zich daarvan zo’n tien procent, meest (neo)minimal en lichtkunst, en voor een deel ter plaatse bedacht en gemaakt.
Ford Beckman: Black Wall Paintings (1990-1992)
Phil Sims: Untitled (1991-1992)
Allan Graham: Equally Possibilitie’s Prevail (1994)
David Simpson: Sea Of Dreams | Sky Reigns (1988-1990)
Ettore Spaletti: Ali, Grigio Neutro | Vaso (1988-1999)
Van links naar rechts Max Cole: Byrd’s Paradise (1988) | Dogon sculptuur | een stukje van Phil Sims: Untitled (1991)
Een zeer subtiele in situ lichtinstallatie van James Turrell: Virga (1976)
De belangrijkste reden voor ons om te gaan: de grootste verzameling Dan Flavin-lichtkunst in Europa. Twaalf monumentale lichtsculpturen, elk in een eigen, meekleurende ruimte. Sommigen daarvan (zoals die met knalrood licht of blacklight) bleken helaas niet of nauwelijks te fotograferen. Alle Flavins zijn Untitled en uit de jaren ’80.
Het licht van al die Flavin-ruimtes komt samen op de gang…
Meer van Dan Flavin is te zien in Milaan. Aan het eind van zijn leven maakte hij een werk in de Santa Maria Annunciata-kerk in de Chiesa Rossa-buurt. Hoewel de gewezen seminarist zich verre hield van mogelijke spirituele interpretaties werkt zijn aanpak – hoewel op zijn minst onconventioneel – erg goed in de basale kerk.
Villa Panza | Piazza Litta 1, Varese, Italië
Dinsdag t/m zondag 10.00-18.00 uur | Tickets 15,-
Santa Maria Annunciata in Chiesa Rossa | Via Neera 24, Milaan, Italië
Dagelijks te bezichtigen van 16.00 – 19.00 uur | Gratis toegang
Wat leuk om die voor mij onbekende minimalisten te zien.
Wat een geweldige tip!