Art in Oisterwijk by night

Kunstroutes! Beeldenroutes! Wat is er heerlijker dan flaneren en kijken naar kunst, terwijl je intussen ook een zone of gebied in een stad of gemeente ontdekt? Zo ook in Oisterwijk in Nederland, een pittoreske gemeente op een boogscheut van Tilburg en ‘s-Hertogenbosch. Art in Oisterwijk is een concept van Bert Huls, werkend als tuin- en landschapsarchitect. Meestal krijgt in zijn praktijk, de natuur voorrang op de huizen, maar deze maand juni krijgt kunst een podium, waarop sculptuur de hoofdrol speelt. Het Lindeveld, Kiosk en Trouwlaantje – een groene sliert in het hart van de gemeente – kunstbarst het uit.

(Hilde Van Canneyt voor Trendbeheer)

Kwalitatieve kunstwerken met een Nederlandse, Belgische, Duitse, Engelse, Spaanse en Italiaanse identiteitskaart, sieren le coeur vert. Ook overzeese toppers uit de recente kunstgeschiedenis vallen hier in de prijzen. De eclectische tentoonstelling mobiliseert werken uit de collectie van grote instellingen, musea en privéverzamelaars. Er is niet gestreefd naar een rode draad tussen de sculpturen, alsook blijft een concept uit, al is het topic ‘Praat met mij’ als actueel uitgangspunt gekozen. Wat in deze de humor en kwinkslagen, alsook serieuze items van de soms bijna schouder aan schouder getoonde sculpturen, niet in de weg moet zitten. Héérlijk by day and by night!

Ik richt me in deze graag tot de beeldhouwers van dienst:

Over actueel gesproken. Kunstenaar DAVID CERNY verwelkomt ons langs beide zijden van het sculpturen-parcours, met een letterlijke knaller én middelvinger van jewelste. Geboren in het voormalig Slowakije, is zijn werk getekend door onderdrukking. Met zijn confronterende in-your-face werken zet hij ons een spiegel voor.

Met zijn GUNS, een werk van meer dan 25 jaar geleden, plaatst hij vier zwarte geweren tegenover elkaar. Ze bekogelen elkaar, maar gelukkig niet met schietgeluiden. Een petitie van de dorpelingen tégen het ‘agressieve’ kunstwerk, lag al klaar. Tot de curator hen uitlegde dat het werk net anti-oorlog is, dat de kunstenaar de mensen wil wakker schudden. De ‘FUCK THE PRESIDENT’-middelvinger behoeft geen uitleg. En dan heeft hij zijn roze geschilderde tank nog thuisgelaten.

MAN HANGING OUT, ook een werk van Černý – denk en zie Freud – deelt ‘the sky’ met ‘Jonas’ van de Belgische allround kunstenaar SOFIE MULLER, bekend om haar mentale sculpturen, die vooral de condition humaine uitbeelden.

Deze kunstenaar werkt graag in de traditie van de klassieke figuratieve beeldhouwkunst. De kwetsbare fase van kind naar volwassene, is een van de universele thema’s in haar werk. Haar albasten ‘mentals’, bezielde gekapte koppen, braken heel wat potten in de kunstwereld. Haar gepatineerd bronzen hangjongen Jonas, lijkt van bovenuit met enig argwaan te kijken naar het kleuren- en vormengeweld beneden.

Jonas is een jongetje dat de Gentse in 2011 boetseerde, geïnspireerd door het boek Fahrenheit 451 van Ray Bradbury. Ze modelleerde een reeks jongeren die zich in ongemakkelijke situaties bevinden en slachtoffer zijn van hun eigen of iemand anders’ psyche, zoals bij Jonas, die iemand daar letterlijk heeft gehangen: hij kan niet meer weg. Hij is gestraft en hangt er moedeloos aan een haak. Deze kanjer is één van de subtiele hotspots van de expo. Of hoe een minimale ingreep, je bij het nekvel kan grijpen.

The sky is the limit.

Het duo KABAKOV, is geboren in Oekraïne, maar Ilya studeerde in Moskou, waar hij deel uitmaakte van de Moskouse conceptuelen. Wereldwijd zijn er meer dan 150 installaties in diverse uitingsvormen van hem gekend, die vooral tot reflectie aanzetten. In 2017 mochten ze zelfs het Tate Modern sieren. Hier tonen ze de installatie – denk: een hellend vlak – Fallen Sky, dat naar de Russische hemel verwijst. Of hoe een werk van vijftien jaar geleden, dicht bij de actualiteit kan leunen en nogmaals bewijst hoe kunst de ogen kan openen.

De Franse JEAN DENANT etalleert met ‘L’autre ciel – du rocher souriant jusqu’au ciel, un continent commerce. Kunst in de publieke ruimte is zijn dada. In 2016 schonk toenmalig president Hollande zelfs een kunstwerk van hem aan de Marokkaanse koning Mohammed VI.
Drie vulkanische rotsblokken, kregen spiegels, kijkend naar de hemel. De kunstenaar wil het contrast benadrukken tussen de zware aardse stenen en de ongrijpbare lichtheid van de lucht.

Zoals het een waardige beeldenroute betaamd, botsen we op een klassiek element uit de kunstgeschiedenis: de zuil.

Het werk van de Ierse SEAN SCULLY evolueerde van minimalisme naar (emotioneel) abstract. En de kunstwereld houdt van hem, want hij was twee keer genomineerd voor de Turner Prize. De cortenstalen Tower with hole 4, lijkt ‘cool’ te wezen, maar integendeel, Scully nodigt ons net uit om uit te pluizen wat we hierbij voelen, en neemt ons bij de hand om ons op het spirituele pad te brengen. De tower neemt de lichtinvallen tussen de bomen van zijn omgeving op, waardoor het statige en de minimale vorm van de sculptuur, iets levendigs krijgt op het oppervlak.

De Belgische NICK ERVINCK wordt vooral gevierd om zijn knalgele polyester sculpturen die grotesk de openbare ruimte sieren, met veel openingen en negatieve ruimtes, die de kijker een frivole frisheid bieden. Wat hem als kunstenaar boeit, is de evolutie van de beeldhouwkunst en hoe technieken en materialen mee zijn geëvolueerd. Zijn Thilap, een totem, is gebaseerd op ornamenten en symbolen van de kelten en rijst statig tussen de bomen omhoog. Het is een triomfzuil die zweeft tussen de Indiaanse totempalen en een futuristische zuil die is ontsnapt uit een film van Stanley Kubrick. Het is zijn eerste sculptuur die door robotten is gebeeldhouwd. Lees: gebeeldhouwd in schuim en bekleed met polyester. De kleurafwerking evolueert van oranje naar geel/wit. Het is met de hand geschilderd, waardoor je er de schildertoets in voelt.

Speciaal voor Art Oisterwijk creëerde hij Tephien, een mensfiguur, als uitnodiging van de titel: ‘Praat met mij’. Zelfs wie er met de ogen dicht loopt, kan niet om zijn imposante sculpturen heen.

Organische vormen ten over. TONY CRAGGs Ferryman is een dynamische tuimelende geperforeerde rondvormige zwarte brons met organische en welvende, bijna bewegende uitstulpingen. Het lijkt ‘een wezen’, met speelse rondingen die het werk met een sensuele lading omhullen. Al is het aan de toeschouwer om inhoudelijke en vormelijke associaties te leggen.

Cragg speelt met de kijker, daagt hem uit om vastgeroeste patronen los te wrikken. Dit dynamisch werk mocht al pronken op de Biënnale van Venetië, dus deze 25 jarige speelse holle én bolle sculptuur heeft zijn sporen verdiend.

Size does matter, volgens de Nederlander RONALD WESTERHUIS. Hij laat met zijn Life, een imposante overweldigende energieke buitensculptuur in hoogglans gepolijste bollen, de wereld én onszelf bolspiegelen. Geslaagde combi!

Als het ware uit het landschap geknipt, zien we enkele witte figuren een kar trekken. De Nederlandse JOEP VAN LIESHOUT creëerde Slave City, een stad waar iedereen slaaf is, een ideaal verworden tot één grote gevangenis. Lieshout streeft als idealist naar een duurzame samenleving.
Deze witte polyester sculptuur Waterwagon is een allusie op het menselijke dat verloren gaat. Deze figuren trekken een tankwagen die de stad van water moeten voorzien. In De Pont in Tilburg, ontwierp hij een heuse science fiction expo met dezelfde kille zonderlinge beeldentaal, waar hij verder ging dan wij prettig vinden. Zijn vraagstelling: wat kan ik met kunst voor de samenleving betekenen? Dat doet hij door frictie te scheppen.

De Nederlander JEROEN HENNEMAN laat zijn hond op ons los, een bijna witte uitgeknipte grafische 3D tekening, wat hij zelf noemt: ‘staande tekening’. Door het spelen met de dimensionaliteit, lijkt de sculptuur een still uit een film en genereert hij eveneens een bevreemdende ervaring.
En waar GEERT KOEVOETS inhoudelijk met zijn combi van hangsculpturen en neon, teruggrijpt naar de kwetsbaarheid van de mens in WOI, waar Oisterwijk als een van de eerste, vluchtelingen opving en dat tot op heden doet, ontwierp de andere Hollandse medeburger en milieukunstenaar WILL BECKERS voor Kunst in Oisterwijk de interactieve bolvormige zitsculptuur Refuge: ‘Kom zitten en wees stil of praat met mij.’

Cortenstaal: een enerzijds geliefd en anderzijds uitgefloten materiaal bij de kenners van het betere beeldhouwwerk. Fransman BERNARD VENET won net de Artist of the Year Award van de American Friends of Museums in Israel. Hij was ook te gast op Documenta 6 en in 1978 nodigde de Biënnale van Venetië hem uit. Met zijn dynamische massieve stalen sculpturen – die als inspiratie voor menig nakomers diende – speelt de vooraanstaande internationaal bekende kunstenaar een logisch en wiskundig spel van massa en volume.
De Nederlandse PIETER OBENS kiest ook resoluut voor hetzelfde industrieel roestkleurige staal, al springen zijn organisch kronkelende vormen geïnspireerd op de natuur, als een organische dans alle kanten uit.

Realistisch werk zien we van de Belgen PANAMARENKO en JOHAN TAHON. Panamarenko’s bronzen Batopillo – vertaald: ‘klappenschroef-rugzak-met vliegenier. En of de kunstenaar zijn vleugels écht wilde uitslaan! Geen idee was te gek voor deze professor Barabas, met een uiteenlopend oeuvre van gevleugelde en gemotoriseerde assemblages en ruimte- en watertuigen. Of zijn werken écht konden rijden, varen of vliegen, kon de kunstenaar een worst wezen. Al was het tijdens het creëren, wél zijn betrachting.

Tahon, gekend voor zijn ingetogen gipsen figuren, presenteert hier zijn geknielde vrouwenfiguur Virgin sun. Zijn beelden verbeelden de onvolmaaktheid en eenzaamheid van het mens-zijn.

De (hyper)realistische en de (soms meer dan) levensgrote beschilderde bronzen figuren van de Engelsman SEAN HENRY, laten je door hun bijna ‘levende’ fysieke verschijning – in het grieks sophrosyne genaamd – even achteruit te deinzen, net door op onverwachte plaatsen op te piepen. Het zijn speelse letterlijke én psychologische ingrepen die de evidentie van de beeldenroute doorbreken.

De Duitser STEPHAN BALKENOL is vooral gekend voor zijn menselijke figuren in alledaagse gedaantes, die hij grof in hout met beitels uitsnijdt. Met zijn buitensculptuur Mann und Tänzerin die op zich sieren in eenvoud, heeft hij geen grootse plannen. Aan ons om hun verhaal in te vullen.

Jong talent zoals de Nederlander TOM HAAKMAN met zijn ‘gsm-toren van Babel’ en de opkomende Duitser LEON LOWENTRAUT met zijn kleurrijke ‘bronzen kop’, piepen tussen het grote geweld in.

Om te eindigen nog een streepje muziek met The guitar played by the wind van de Engelse kunstenaar Chris Dobrowolski. Deze kinetische sculptuur zou van zodra de wind fluistert, een song van Once upon a time in the west van Ennio Morricone moeten spelen, om de synergie van het landschap te genereren, typerend voor Westerns. Maar wat we werkelijk horen, is aan mij om te weten en aan jullie om te ontdekken: een tongue in cheek, zoals we er wel meer vinden in deze sculpturenslinger.

Kunst zal wellicht de wereld niet redden, en een kunstroute kan mogelijks niet zorgen voor alleen maar klasse pur sang. Het mocht in de ideale wereld allemaal nog dwarser, en soms zijn de sculpturen iets te makkelijk leesbaar, maar kunst is voor iedereen toch? Zeker hier in het bevallige Oisterwijk, waar iedereen welkom is. Een heel frisse introductie in de kunst, me dunkt!

Voor wie al die sculpturen te veel van het goede zijn, is er ook nog street art van de Nederlanders MICHAEL NOLTA, REMCO VAN SCHAIK en ARNO COENEN, alsook van de Belg JAUNE. én een film van de Fransman PIERRE HUYGHE.

Oh ja, en er zijn veel mooie terrasjes ter ontspanning na de inspanning. (knipoogt) Is dat treinkaartje richting Oisterwijk al geboekt?

artinoisterwijk.com

hildevancanneyt.be

About Hilde Van Canneyt 18 Articles
Hilde Van Canneyt is vooral gekend omwille van de talrijke interviews met bekende en minder bekende kunstenaars uit Vlaanderen en Nederland. Elke twee weken post ze een interview op hildevancanneyt.be

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*