Martyna Kielesińska trok per 1 oktober in de studio die Jakub Tajovsky verliet. Ze is hier voor een maand, onderdeel van het twin city programma van Leipzig Stad: Referat for International Cooperation dat haar residentie hier financiert.*
Glasnost en Perestrojka ingevoerd door Gorbatsjov in 1986, de val van de Berlijnse muur in 1989, en de vakbond Solidariteit die door stakingen de eerste vrije verkiezingen afdwong op 4 juni 1989 in Polen waar de communistische partij (PZPR) zwaar verloor en zichzelf in januari 1990 ophief. Al deze grote politieke veranderingen hield alle Europese gemoederen bezig in die periode. In Polen zorgde het er voor dat Kielesińska geboren in 1991 opgroeide in een snel en drastisch veranderende samenleving.
Tijdens mijn studiobezoek vertelt ze over de verschillen tussen haar grootouders, haar ouders en haar eigen generatie in hoe ze zich verhouden t.o.v. het kapitalistische westen en tot elkaar. Haar werk is persoonlijk en gaat over de eenvoud en complexiteit van het dagelijks leven in het hedendaagse Polen in die sterk en snel veranderende samenleving vanuit een feministische blik.
Haar grootvader had een houtwerkplaats en het gezin leefde een eenvoudig maar goed leven. Ondanks de veranderingen geeft ze aan dat haar grootouders het kapitalisme en zucht voor consumptie hoofdschuddend bekeken. Ze zijn blijven leven volgens hun oude bekende waarden en normen voelen zich daar prima bij. Het meubilair in huis is functioneel, de vazen met bloemen zijn oma’s extra aankleding in huis waar ze van geniet. Andere veranderingen materieel of sociaal politiek maatschappelijk laten ze maar aan de volgende generaties. Maar beide grootouders zijn wel trots op het leven wat hun Martyna als kunstenaar leeft en de kunstwerken die ze maakt vooral die in hout.
- The Roses, oil painting, 2020.
Voor haar ouders ging de deur tussen het Westen en Oosten plotsklap open naar het jarenlang door het Westen propageerde kapitalisme. Alles is mogelijk, een overvloed aan spullen en keuze. Nu ook voor jullie… koop, koop, koop! Ze geeft aan dat het huis van haar ouders propvol staat met dingen waar ze zich van afvraagt waar het voor nodig is en wat was er mis met wat er eerst stond? Bij ieder bezoek staat er weer wat nieuws, haar moeder is gretig in de consumptieval gelopen: als het te koop is dan wil ik het… De oude waarden nog niet helemaal vergeten, wordt alles wat geen plek meer heeft in huis op het achtererf bewaard voor het geval dat. Kielesińska geeft aan dat de hele generatie van haar ouders aangestoken lijkt door het consumptie virus en de eigenwaarde die het hebben, verzamelen en pronken met al die spullen geeft aan de mens. Als blijkt dat men niet alles kopen kan dan doet men alsof. De tuin voor het huis en de voorkamer zien er prachtig uit alles achter die façade is een rommeltje.
- The Kitchen, installatie, 2018.
De dingen beter voordoen dan ze zijn zie je bijvoorbeeld terug in haar installatie The Kitchen, een nieuwe Bruynzeelachtige keuken, maar als je dichtbij komt zie je dat de keuken van piepschuim is en niet bruikbaar
Kielesińska en haar generatie groeiden op met internet en sociale media, reizen en internationale studie of studie uitwisseling. Zo ging Kielesińska zelf binnen een MFA uitwisseling naar Berlijn, ze studeerde daar bij Hito Steyerl. Haar eerder werk waren vooral video’s gemaakt van materiaal gevonden in het Publieke domein.
Haar tijd in Berlijn als student was een verwarrende ervaring vertelt ze omdat het leven van Westerse jongeren en hun families zo anders bleek dan haar realiteit in Polen. Die volledig ontspannen kijk op het leven in het Westen. Het verbijsterde haar toen, en ik merk nog steeds. Dat er mensen in de wereld zijn die zich nergens zorgen over maken. Geen zorgen over veiligheid, eten, onderdak en voor wie rijkdom (in die brede zin) niet alleen als een gegeven maar als hun recht gezien wordt. Ze begreep die levenshouding en bijbehorende “taal” niet, het ontbrak haar aan referenties en omgekeerd voelde zij zich niet begrepen. Niet bij machte hierover een dialoog te beginnen, kreeg ze weinig aansluiting met Westerse studenten, hield ze zich wat afzijdig tenzij iemand het gesprek met haar begon. Men gaf haar gevoel dat ze minder was en komend vanuit een gebied waar gelijkheid jarenlang gepredikt was (hoewel ze zich ook bewust is van de tekortkomingen in dat oude systeem), voelde ze zich verloren. Iets waarvan ze nu zegt dat dat ook in haar hoofd zat, ze was jong, veranderingen gingen snel en waren overweldigend. Ze geeft aan zich nu zelfverzekerder te voelen over wie zij is en wat ze wil en dat haar leven en kijk op het leven vanwege haar context en geschiedenis wellicht anders is maar het haar geen “minder” mens maakt. Ze groeide op in een familie die weet wat moeilijke tijden zijn en wat goede tijden zijn en zij wil daarbinnen naar een verantwoordelijke middenweg zoeken. Ze wil een verantwoordelijke consument zijn. Ze wil een leven leiden dat niet ten koste gaat van het klimaat. Ze wil een leven leiden dat niet ten koste gaat van mensen die geen eten hebben of niet veilig zijn. Een leven dat een toekomst garandeert voor een volgende generatie.
De destijds gewilde witte plastic stapelbare stoelen, Tupperware en andere plastic lustobjecten vanuit het Westen, staan vandaag de dag op de vele Poolse achtererven. Ze dragen bij aan de groeiende niet afbreekbare plastic afvalberg. In haar werk nu in de media schilderen en installatie reflecteert ze op die “vooruitgang” en al deze veranderingen. Plastic stoelen poppen overal op, maar ook in haar keuze van materiaal en media, zo maakt ze ook sculpturen van hout refererend naar het leven van de generatie van haar grootouders en ze gebruikt veel her te gebruiken objecten en materialen.
- The Balcony, installatie, 2016.
- The Handrail, sculptuur, 2019.
Feminisme is een rode draad door haar persoonlijk leven en in haar werk. Ze vertelt dat in haar achterhoofd het schuldgevoel soms weer de kop opsteekt. Ingeprent door een jeugd waar Poolse moeders hun meisjes jarenlang drillen in het huishouden en moederschap als zijnde het hoogst bereikbare goed voor een vrouw. Haar generatie staat aan het begin van hun carrières en krijgen vaste partners en kinderen. Dat de voorgaande generatie nog steeds de ouderwetse waarden en normen hanteert, trouwen, kinderen krijgen en hup achter het fornuis irriteert haar generatie mateloos en is een conflict tussen moeders en dochters. Gelijkheid tussen man en vrouw als professioneel kunstenaar, in het huishouden en zorg voor de kinderen is haar ambitie. Kielesińska geeft aan dat partner Cyryl Polaczek haar (ook kunstenaar) haar alle ruimte geeft en meehelpt en alles bespreekbaar is. Haar partner en Miron, hun 7 maanden oude baby, kwamen mee naar de residentie. Ik kom inderdaad niet alleen haar maar net zo vaak hem dagelijks tegen bij het aanrecht. Tijdens mijn studio bezoek gaat hij met de baby in de kinderwagen op pad. Kielesińska geeft borstvoeding. Een huilend kind wat honger heeft leidt af van het professionele gesprek. Wat mannen vaak niet door hebben want nooit persoonlijk ervaren het geeft ook een fysieke reactie bij de moeder. Onwillekeurig waar je niks aan kan doen je borsten worden gespannen en de melk begint te lopen. Allemaal natuurlijk genoeg, het hoort bij het leven, maar als jonge beginnende kunstenaar die serieus genomen wil worden in haar werk, nog externe en innerlijke strijd voerend of je überhaupt wel moeder en kunstenaar mag en kan zijn, kan ik me wel voorstellen dat je in paniek raakt en het je volslagen van slag brengt als je midden in een presentatie van je werk zit. Ze heeft gelukkig de partner die dit allemaal met haar aangaat en meebeweegt en Miron is de beste baby ever, je hoort hem alleen als hij honger heeft en voor de rest lacht hij de hele dag iedereen stralend toe, echt te schattig, we worden er allemaal vrolijk van!
- Het Kielesińska – Polczek gezin
Ze verwerkt de hele verandering in haar leven door het moederschap ook nu weer in haar werk, werkmethode en gebruikte media. In de studio werkte ze deze 4 weken aan tekeningen en sketches voor installaties, en schilderijen die ze later wil maken. Ze maakt een overzicht van objecten waar ze van merkt dat die voortdurend in haar omgeving nodig zijn nu ze net moeder is geworden. Ze onderzoekt ook het juiste kleurpallet wat past bij de sfeer van de serie.
Martyna Kielesińska (1991, Kielce, Polen) heeft een BFA van de Kunstacademie in Krakau en een MFA van de Universität der Künste in Berlijn. In haar begin jaren werkte ze vooral in video en multimedia. In haar werken gebruikt ze materiaal dat ze vindt in het publieke domein op internet en bewerkt en manipuleert deze beelden door te tekenen op de gevonden beelden. Haar werk is altijd persoonlijk maar de beelden die ze gebruikt hebben een universeel karakter. Ze speelt met iconen uit de popcultuur waardoor het werk meerdere lagen krijgt, toegankelijk is en open voor een eigen interpretatie van de kijker. Op het moment werkt ze vooral in de media schilderen en installaties.
* Alle residents (zie eerdere artikelen ook) zijn hier dus met financiering. LIAP is een ongesubsidieerde organisatie waar de bezoekende kunstenaar betaalt voor wat aangeboden wordt. Door een aanvraag te doen bij Mondriaan Fonds in ons geval; door speciale programma’s opgezet door de LIA organisatie of waar ze gebruik van kunnen maken zoals het Twinning-programma voor deze kunstenaar; of financiering vanuit het Goethe Instituut in de Pacific uit vorige artikelen. De huur is 1250 euro per maand voor een werk studio waarin men ook kan slapen (baddoeken bed en beddengoed inclusief) de vijf residents delen een gemeenschappelijke keuken (inclusief kook, eetgerei 2 koelkasten en afwasmachine), toilet, douches en wasmachine. Kunstenaars worden geacht zelf schoon te maken.
Leave a Reply