In EYE Filmmuseum is de eerste overzichtstentoonstelling van het werk van Véréna Paravel en Lucien Castaing-Taylor te zien gemaakt door curator Jaap Guldemond.
Paravel en Castaing-Taylor zijn beide van oorsprong opgeleid tot antropoloog. Ze maken werk op de grens van antropologie, documentaire en beeldende kunst. Castaing-Taylor is ook de oprichter en directeur van het Sensory Ethnography Lab (SEL) aan de Harvard Universiteit, een experimenteel laboratorium waar hij en Paravel werken en lesgeven. Ze onderstrepen in het voorgesprek dat ze voortdurend op zoek zijn naar een nieuwe taal die de zintuiglijke ervaring bij de kijker vergroot. Dan gaat het dus juist niet alleen om beeld (zien) maar is bijvoorbeeld geluid (horen) (ook hier) net zo belangrijk.
Gaat de klassieke antropologie uit van de mens, hun werk stelt de mens juist niet centraal maar ze proberen met een kosmische blik de relaties te laten zien binnen het grotere eco-systeem. Entangled Species denk ik … ik moet glimlachen.
Paravel legt uit dat ze voor LEVIATHAN (2012) over de relatie tussen zee en mens (vissers) ook go-pro’s aan de vissersboot bevestigden en go-pro’s in de zee en in de lucht gooiden. Dat werkt zo merk ik, later op zaal ik zie de vissers druk in de weer in het ruim met vissen en schaaldieren om vervolgens het gevoel te hebben door een kolkende zee verzwolgen te worden om daarna vanuit het oogpunt van meeuwen hoog in de lucht naar de vissersboot beneden ‘me’ te kijken.
Voor HUMANI CORPORIS FABRICA (2023) deed het duo jarenlang onderzoek naar ziekenhuizen waar ze maandenlang filmden. Op de verschillende schermen loop je door het ziekenhuis heen maar tegelijkertijd ook (met kleine chirurgische camera’s) door het lichaam een perspectief dat normaal gesproken fysiek buiten het blikveld van de mens ligt. Ik kan zelf slecht tegen beelden van ziekenhuizen en al helemaal niet als het gaat over operaties, en slijmerige bewegende organen. Als ik bloed moet prikken kan ik niet eens kijken want dan lig ik op de vloer. Maar ja tegelijkertijd houd ik van kunstenaars die op het obsessieve af onderzoek doen, dus ik bijt zo lang ik kan door mijn gruwel heen om die fascinatie te zien en te volgen, om daarna snel een andere zaal in te lopen.
COMMENSAL (2017) gaat over de lust naar vlees, menselijk vlees. Niet metaforisch zoals in American Psycho, maar over een in 1981 jonge student die een medestudente vermoorde en deels opat die we hier in beeld zien als kind en als oude man nu. We vragen ons allemaal wel eens (steeds vaker) af waarom mensen dingen doen die voor ons onvoorstelbaar lijken en voor hun volslagen normaal. Als je probeert te begrijpen waarom kom je toch vaak uit bij een overstijgend nadenken over grenzeloze menselijk impulsen, emoties, reacties en wanneer, waar en hoe die zich manifesteren. Want manifesteren doen ze en dit werk confronteert je daar mee in een extreme vorm. Je wordt op jezelf terug geworpen om er iets van te vinden (of niet) het werk zelf laat zien en geeft geen oordeel. Luguber hoe ‘normaal’ iets kan zijn om naar te kijken, zowel voor ons als voor de broer die blijft zeggen als ze door een comic strip gemaakt over wat er destijds gebeurde heen bladeren waarom maakte je dit en dat hij er ziek van wordt en niet meer wil kijken maar dat toch blijft doen omdat hij (en velen met hem vermoed ik) er na meer dan veertig jaar nog steeds niets van snapt.
Filmprogrammeur Anna Abrahams maakte voor de komende maanden een uitgebreid randprogramma waar films van Paravel en Castaing-Taylor in dialoog met andere makers/films vertoond worden en zijn er gespreken met makers, denkers, curatoren over het werk en thematiek (zoals sensorische etnografie) van het duo. Het duo is dit weekend in Amsterdam en komt ook weer terug op donderdag 14 maart om in gesprek te gaan met het publiek over hun werk.
NOG TE ZIEN t/m 20 MEI 2024
Cosmic Realism (Paravel & Castaing-Taylor)
Eye Filmmuseum
IJpromenade 1
1031KT Amsterdam
https://www.eyefilm.nl/nl/
Eigen foto’s en persfoto’s met toestemming van EYE Filmmuseum, Studio Hans Wilschut en kunstenaars.
Leave a Reply